"वडार" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

ओडिसाओरिसा या राज्याच्या नांवाची उत्पत्ती  ओड्र विषय (Odra-Vishaya) /  ओड्रदेश या संस्कृत शब्दांपासून झालेली आहे. ओडवंशीय राजा  ओड्र  याने ओडिसाओरिसा हे राज्य वसविले. पाली आणि संस्कृत भाषेत  ओड्र  लोकांचा उल्लेख क्रमशः ओद्दाक आणि ओड्रच्या रूपात आढळून येतो. प्लिनी आणि टोलेमी सारख्या युनानी लेखकांनी  ओड्र लोकांचे वर्णन ओरेटस (Oretes) असा केला आहे. प्लिनीच्या प्राकृतिक इतिहासात ओरेटस (Oretes) लोक जेथे राहतात तेथे मलेउस (maleus) पर्वत उभा आहे. येथे युनानी शब्द ओरेटस बहुधा संस्कृतमधील  ओड्र या शब्दाचे संस्करण असून, मलेअस पर्वत हा ओडिसामधील मलयागिरी आहे.

महाभारतात  ओड्रांचा उल्लेख पोड्र, उत्कल, मेकल कलिंग आणि आंध्र यांच्या समवेत आढळून येतो. विहिरी खणणे, सुरुंग लावून दगड फोडणे किंवा दगडाच्या खाणी पाडणे ही काम वडार समाजचीसमाजाची असतात.

वडार समाजाचे लोक जिथे राहतात त्या वस्त्यांना वडारवाडा असे म्हणतात. महाराष्ट्रात आणि दक्षिणी भारतातील सर्व छोट्या मोठ्या गावातगावांत बहुधा वडारवाड्या असतात. महाराष्ट्रात सोलापूर, कोल्हापूर , यवतमाळ , नंदुरबार.ऊस्मानाबाद, उस्मानाबाद, पुणे, ठाणे, नांदेड, बीड,लातुर लातूर, जालना येथे या समाजाची चांगली लोक संख्यालोकसंख्या असून हा समाज स्वतःला भगीरथाचे व बजरंगाचे पुजकपूजक म्हणवतात. त्यांची बोलीभाषा तेलुगू - कानडी मिश्रित आहे. वडार समाज चासमाजाचा नारा जय बजरंग जय वडार हा आहे.

वडारी स्त्रियांना महाराष्ट्रात वडारणी म्हटले जाते. या बायका पुर्वीपूर्वी चोळी घालीत नसत. त्या घरबसल्या दगडी जाते, उखळ, पाटा, वरवंटा तयार करणे, पाट्याला टाके मारून देणे वगैरे कामे करतात. घरोघरी हिंडून त्या जुन्या कपड्यांच्या मोबदल्यात नवीन भांडी विकतात.त्यांची मातृभाषा तेलुगू कानडी मिश्रित एक बोलीभाषा आहे. शिवाय त्या वडारी पुरुषांबरोबर बांधकामावर मजुरी करून उदरनिर्वाह करतात.

* [http://www.pvatsaru.com/frontend/articale/show/19१९ वडार समाजाची : आजची स्थिती]

* वडार समाज परंपरा व इतिहास (वेदनाकार टी.एस.चव्हाण)

* वेदना (वेदनाकार टी.एस.चव्हाण)

==हे सुद्धाहेसुद्धा पहा==