मराठी विकिपीडिया

"सचिन तेंडुलकर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

इतिहास न्याहाळा
← मागील फरकपुढील फरक →
Content deleted Content added
दृश्यविकिमजकूर
No edit summary
खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. 'मुखपृष्ठ सदर' लेखात बदल ? दृष्य संपादन: बदलले
ज (चर्चा | योगदान)
५७,२९९ edits
No edit summary
खूणपताका: 'मुखपृष्ठ सदर' लेखात बदल ?
ओळ १२२:
'''सचिन रमेश तेंडुलकर''' ([[एप्रिल महिना|एप्रिल]] २४, [[इ.स. १९७३|१९७३]]:[[मुंबई]]) {{audio|Sachin Tendulkar.ogg|उच्चार: {{IPA|[səʨin rəmeˑɕ TÉÑDÜLKÄR]}}}}) हा क्रिकेटविश्वात [[डॉन ब्रॅडमन]] याच्यानंतर जागतिक स्तरावर सर्वोत्तम मानला जाणारा माजी भारतीय क्रिकेटपटू आहे. इ.स. २००२ मध्ये, कारकिर्दीच्या बाराव्या वर्षीच, [[विस्डेन]]ने डॉन ब्रॅडमन याच्यानंतर सार्वकालिक दुसरा सर्वोत्तम कसोटी फलंदाज म्हणून तर एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमधील [[व्हिव रिचर्ड्स]] याच्यानंतरचा दुसरा सार्वकालिक सर्वोत्तम फलंदाज म्हणून सचिन तेंडुलकरची निवड केली होती.<ref name="Tribune1">[[The Tribune]] http://www.tribuneindia.com/2002/20021214/sports.htm#4. Dec 14, 2002</ref> २०११ च्या विश्वचषकविजेत्या भारतीय संघात तेंडुलकरचा समावेश होता. २००३ मधील क्रिकेट विश्वचषकात तो मालिकेतील सर्वोत्तम खेळाडू म्हणून निवडला गेला होता. आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमध्ये शतकांचे शतक करणारा तो एकमेव क्रिकेटपटू आहे. २० नोव्हेंबर २००९ रोजी त्याने कारकिर्दीतील ३०,००० आंतरराष्ट्रीय धावांचा टप्पा पार केला.
 
[[पद्म विभूषणपद्मविभूषण]] आणि [[राजीव गांधी खेलरत्नखेलरत्‍न]] या पुरस्कारांनी तो सन्मानित केला गेला आहे. सचिनला [[भारत रत्नभारतरत्‍न]] हा सर्वोच्च नागरी सन्मान देण्यात आला
.<ref>{{स्रोत संकेतस्थळ|दुवा=http://online2.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5565675208992853025&SectionId=19&SectionName=%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6&NewsTitle=%E0%A4%B8%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%20'%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8';%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE.%20%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%20%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%80%20%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8|शीर्षक=सचिनला 'भारतरत्नभारतरत्‍न', दै. सकाळ मधील बातमी|ॲक्सेसदिनांक=१७ नोव्हेंबर २०१३}}</ref> हा सन्मान त्याला त्याच्या क्रिकेट मधील निवृत्तीच्या दिवशी जाहीर झाला. भारतीय विमानदलाने त्याला ग्रुप कॅप्टन हा गौरवात्मक हुद्दा प्रदान केलेला आहे. असा मान मिळालेला तो पहिला खेळाडू आणि विमानोड्डाणाची पार्श्वभूमी नसलेला पहिला माणूस आहे. राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी ऑफ हेल्थ सायन्सेसने आणि म्हैसूर विद्यापीठाने सचिनला मानद डॉक्टरेट पदव्या प्रदान केलेल्या आहेत. ६ नोव्हेंबर २०१२ रोजी सचिनला मुंबईत मेंबर ऑफ दी [[ऑर्डर ऑफ ऑस्ट्रेलिया]] हा गौरव प्रदान करण्यात आला.
 
सचिन तेंडुलकर राज्यसभेचा [[खासदार]]ही आहे.
ओळ १३१:
 
== आंतरराष्ट्रीय कारकिर्द ==
सचिनने आपला पहिला आंतरराष्ट्रीय सामना १९८९ साली {{PAKc}}विरुद्ध [[कराची]] येथे खेळला. त्या सामन्यात त्याने [[वासिम अक्रम]], [[इम्रान खान]], [[अब्दुल कादिरकादीर]] आणि [[वकार युनूस|वकार युनूससारख्या]] दिग्गज गोलंदाजांचा सामना केला. सचिनची आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमधील सुरुवात निराशाजनक झाली. वकार युनूस, ज्याचा सुद्धा हा पहिला आंतरराष्ट्रीय सामना होता, त्याने सचिनला १५ धावांवर त्रिफळाचीत केले. याचे उट्टे सचिनने [[फैसलाबाद]] येथील [[कसोटी सामना|कसोटी]] सामन्यात आपले पहिले अर्धशतक झळकावून काढले. सचिनची आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यांमधील सुरुवातही खराब झाली. [[डिसेंबर १८]]ला झालेल्या आपल्या पहिल्या आंतरराष्ट्रीय सामन्यात खाते उघडण्यापूर्वीच (पुन्हा) वकार युनूसने त्याला बाद केले. वरील मालिकेनंतर [[न्यूझीलंड]]च्या दौऱ्यातदौर्‍यात त्याचे पहिले कसोटी शतक १२ धावांनी हुकले. त्या सामन्यात (नंतर भारताच्या प्रशिक्षकपदी आलेल्या) [[जॉन राईट]]ने सचिनचा झेल पकडला ज्यायोगे सचिन जगातला सर्वात तरूण शतकी खेळी करणारा खेळाडू बनण्यापासून वंचित राहिला. अखेर १९९० सालच्या [[इंग्लंड]]च्या दौऱ्यातदौर्‍यात सचिनने आपले पहिले कसोटी शतक झळकवले. परंतु ह्या काळात त्याच्याकडून फारश्या लाक्षणिक खेळ्या झाल्या नाहीत. तेंडुलकरला खरा सुर त्याच्या १९९१-९२ सालच्या [[ऑस्ट्रेलिया|ऑस्ट्रेलियन]] दौऱ्यातदौर्‍यात गवसला, ज्यात त्याने [[पर्थ]]मधील वेगवान आणि उसळत्या खेळपट्टीवर सुंदर शतकी खेळी केली. सचिनला आत्तापर्यंत कसोटी सामन्यांमध्ये ११ वेळा [[सामनावीर|सामनावीरा]]चा बहुमान मिळाला आहे व २ वेळा तो ([[बॉर्डर-गावसकर चषक|बॉर्डर-गावसकर चषकामध्ये]] {{AUSc}}विरुद्ध) [[मालिकावीर]] राहिला आहे.
 
सचिनने आपले पहिले एकदिवसीय सामन्यांमधील शतक [[सप्टेंबर ९]], [[इ.स. १९९४]] साली [[कोलंबो]], [[श्रीलंका]] येथे, ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध नोंदवले. त्याला पहिले आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय शतक नोंदवण्यासाठी ७९ सामने वाट पहावी लागली.
ओळ १४२:
 
=== गोलंदाजी ===
तेंडुलकर हा नियमितपणे गोलंदाजी करत नसला तरी त्याने १३२ कसोटी सामन्यांमध्ये ३७ बळी आणि ३६५ एकदिवसीय सामन्यांमध्ये १४२ बळींची कामगिरी केली आहे. ज्यावेळेस महत्त्वाचे गोलंदाज अपयशी ठरत असतात त्यावेळेस सचिनला गोलंदाजी देण्यात येते. आणि बऱ्याचबर्‍याच वेळेस तो बळी मिळविण्यात यशस्वी ठरतो. जरी त्याची गोलंदाजीची सरासरी ५० च्या वर असली, त्याला 'जम बसलेली फलंदाजांची जोडी फोडण्याचा हातगुण असणारा गोलंदाज' समजण्यात येते.<ref>{{cite web|url=http://content-ind.cricinfo.com/ci/content/story/93592.html |title=Injury-hit India take on Zimbabwe in crucial encounter &#124; Cricket News &#124; Global &#124; ESPN Cricinfo |publisher=Cricinfo.com |date= |accessdate=2012-08-10}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bangladeshobserveronline.com/new/2004/08/02/sports.htm |title=bangladeshobserveronline.com |publisher=bangladeshobserveronline.com |date= |accessdate=2012-08-10}}</ref><ref>[http://www.cricket.org.pk/db/ARCHIVE/1998-99/IND_IN_NZ/SCORECARDS/IND_NZ_ODI1_09JAN1999_CI_MR.html ]{{dead link}}</ref>
 
अनेक वेळा<ref>{{cite web|url=http://www.cricinfo.com/db/ARCHIVE/2004-05/PAK_IN_IND/SCORECARDS/PAK_IND_ODI1_02APR2005.html |title=1st ODI: India v Pakistan at Kochi, Apr 2, 2005 &#124; Cricket Scorecard &#124; ESPN Cricinfo |publisher=Cricinfo.com |date= |accessdate=2012-08-10}}</ref> सचिनने घेतलेल्या बळींचा भारताच्या विजयामध्ये महत्त्वपूर्ण वाटा राहिला आहे. खालील सामन्यांमध्ये सचिनच्या गोलंदाजीची नोंद घेता येईल,
ओळ १७५:
|- style="background:#87cefa;"
| १२२
| [[इंग्लिश क्रिकेट|ईंग्लंडइंग्लंड]]
| [[एजबॅस्टन मैदान, बर्मिंगहॅम|बर्मिंगहॅम]] (१९९६)
| [[इंग्लिश क्रिकेट|ईंग्लंडइंग्लंड]]
|- style="background:#87cefa;"
| १६९
ओळ २५०:
|- style="background:#87cefa;"
| १८६ नाबाद
| [[न्यू झीलँड क्रिकेट|न्यूझीलँडन्यूझीलंड]]
| [[लाल बहादूर शास्त्री स्टेडियम|हैदराबाद]] (१९९९)
| [[भारतीय क्रिकेट|भारत]]
ओळ २९१:
=== कसोटी क्रिकेट ===
तेंडुलकरच्या कसोटी कारकिर्दीतील ठळक कामगिरी,
* विस्डेनतर्फे दुसऱ्यादुसर्‍या क्रमांकाच्या (डॉन ब्रॅडमननंतरच्या) सर्वोत्कृष्ट फलंदाजाचा बहुमान <ref name="Tribune1"/><ref>[[rediff.com]] http://www.rediff.com/cricket/2002/dec/13wisden.htm ''Tendulkar second-best ever: Wisden''. Dec 14, 2002</ref>
* सर्वाधिक कसोटी शतकांचा (३५) विक्रम, जो आधी [[सुनील गावसकर]]च्या नावे होता (३४ शतके). हा विक्रम सचिनने [[दिल्ली]]मध्ये [[इ.स. २००५|२००५]] साली [[श्रीलंका|श्रीलंकेविरुद्ध]] खेळताना नोंदवला.
* सर्वाधिक क्रिकेट मैदानांवर खेळाचा विक्रम: सचिन आत्तापर्यंत ५२ मैदानांवर कसोटी क्रिकेट खेळलेला आहे. हा आकडा [[मोहम्मद अझहरुद्दीन]] (४८), [[कपिल देव]] (४७), [[इंझमाम उल-हक|इंजमाम उल-हक]] (४६) आणि [[वसिम अक्रम]] (४५) पेक्षा जास्त आहे.
ओळ २९९:
* सचिन हा १०,००० पेक्षा जास्त कसोटी धावा करणारा दुसरा भारतीय फलंदाज आहे.
* त्याच्या नावे ३७ कसोटी [[बळी (क्रिकेट)|बळी]] आहेत ([[डिसेंबर १४]], [[इ.स. २००५|२००५]]).
* दुसऱ्यादुसर्‍या क्रमांकाचा जलद ९,००० धावा करणारा फलंदाज. (ब्रायन लाराने ९००० धावा १७७ डावांमध्ये केल्या, सचिनने १७९ डावांमध्ये ती कामगिरी केली).
* [[नोव्हेंबर १६]], [[इ.स. २०१३]] रोजी, आपली कारकीर्द सुरू केल्याच्या २४ वर्षे १ दिवसांनी तेंडुलकरने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतली.
 
ओळ ३०९:
* सर्वाधिक धावा ([[मार्च २४]], [[इ.स. २०११|२०११]] पर्यंत १८,००८ धावा).
* सर्वाधिक शतके (४९).
* पुढील संघांविरुद्ध सर्वाधिक शतके: [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट|ऑस्ट्रेलिया]], [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट|दक्षिण आफ्रिका]], [[न्यू झीलँड क्रिकेट|न्यू झीलंडन्यूझीलंड]], [[श्रीलंका क्रिकेट|श्रीलंका]] आणि [[झिम्बाब्वे क्रिकेट|झिम्बाब्वे]].
* १०,०००, ११,०००, १२,०००, १३,००० आणि १४,०००, १५,०००, १६,०००, १७,०००, १८,००० धावांचे लक्ष्य प्रथम आणि सर्वात जलद ओलांडणारा फलंदाज.
* एकदिवसीय सामन्यांमध्ये १४,००० धावांचा टप्पा पार करणारा एकमेव फलंदाज.
ओळ ३१५:
* १०० हून अधिक [[बळी (क्रिकेट)|बळी]] ([[मार्च २४]], [[इ.स. २०११|२०११]] पर्यंत १५४ बळी).
* १०,००० पेक्षा अधिक धावा केलेल्या फलंदाजांमध्ये सर्वाधिक फलंदाजीची सरासरी ([[मार्च २४]], [[इ.स. २०११|२०११]] पर्यंत).
* भारतीय फलंदाजांमध्ये सर्वाधिक वैयक्तिक धावांचा विक्रम (१९९९ साली [[न्यू झीलँडन्यूझीलंड क्रिकेट|न्यू झीलँडन्यूझीलंड]]विरुद्ध केलेल्या १८६ धावा)
* एका वर्षात १,००० अथवा जास्त धावा करण्याची कामगिरी सर्वाधिक वेळा करण्याचा विक्रम. ही कामगिरी त्याने आत्तापर्यंत सहा वेळा केलेली आहे - १९९४, १९९६, १९९७, १९९८, २००० आणि २००३.
* १९९८ साली त्याने १,८९४ एकदिवसीय धावा केल्या. हा विक्रम आत्तापर्यंत कोणीही मोडू शकलेला नाही.
ओळ ३३२:
 
=== इतर ===
* सचिन तेंडुलकर हा [[तिसरा पंच|तिसऱ्यातिसर्‍या पंचाकडून]] धावचीत केला गेलेला पहिला फलंदाज आहे. हा निर्णय १९९२ साली दक्षिण आफ्रिकेमध्ये दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध खेळताना देण्यात आला.
* सचिन हा (१९९२ साली) यॉर्कशायर [[क्रिकेट काउंटी क्लब]]मध्ये खेळणारा पहिला परदेशी फलंदाज आहे.
* विशेष म्हणजे, विस्डेनने सचिनच्या एकाही कामगिरीची नोंद सर्वोच्च १०० फलंदाजीच्या खेळ्यांमध्ये केलेली नाही.
ओळ ३६५:
|- style="background:#87cefa;"
| [[ऑगस्ट ९]] [[इ.स. १९९०|१९९०]]
| [[इंग्लिश क्रिकेट|ईंग्लंडइंग्लंड]]
| [[ओल्ड ट्रॅफर्ड|ओल्ड ट्रॅफोर्ड]]
|- style="background:#87cefa;"
| [[फेब्रुवारी ११]] [[इ.स. १९९३|१९९३]]
| [[इंग्लिश क्रिकेट|ईंग्लंडइंग्लंड]]
| [[एम.ए. चिदंबरम स्टेडियम, चेन्नई|चिदंबरम स्टेडीयमस्टेडियम]]
|- style="background:#87cefa;"
| [[ऑक्टोबर २५]] [[इ.स. १९९५|१९९५]]
| [[न्यू झीलँड क्रिकेट|न्यू झीलँडन्यूझीलंड]]
| [[एम.ए. चिदंबरम स्टेडियम, चेन्नई|चिदंबरम स्टेडीयमस्टेडियम]]
|- style="background:#87cefa;"
| [[मार्च ६]] [[इ.स. १९९८|१९९८]]
| [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट|ऑस्ट्रेलिया]]
| [[एम.ए. चिदंबरम स्टेडियम, चेन्नई|चिदंबरम स्टेडीयमस्टेडियम]]
|- style="background:#87cefa;"
| [[जानेवारी २८]] [[इ.स. १९९९|१९९९]]
| [[पाकिस्तान क्रिकेट|पाकिस्तान]]
| [[एम.ए. चिदंबरम स्टेडियम, चेन्नई|चिदंबरम स्टेडीयमस्टेडियम]]
|- style="background:#87cefa;"
| [[ऑक्टोबर २९]] [[इ.स. १९९९|१९९९]]
| [[न्यू झीलँड क्रिकेट|न्यू झीलँडन्यूझीलंड]]
| [[सरदार पटेल स्टेडियम]]
|- style="background:#87cefa;"
ओळ ४२०:
| २
| [[इ.स. १९९१|१९९१]]-[[इ.स. १९९२|९२]]
| [[वेस्ट ईंडीजइंडीज]]
| [[शारजा]]
|- style="background:#87cefa;"
ओळ ४३०:
| ४
| [[इ.स. १९९१|१९९१]]-[[इ.स. १९९२|९२]]
| [[वेस्ट ईंडीजइंडीज]]
| [[मेलबोर्न]]
|- style="background:#87cefa;"
ओळ ४४१:
| [[इ.स. १९९१|१९९१]]-[[इ.स. १९९२|९२]]
| [[झिम्बाब्वे]]
| [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंडन्यूझीलंड]]
|- style="background:#87cefa;"
| ७
ओळ ४६५:
| ५२
| [[सप्टेंबर १४]] [[इ.स. २००६|२००६]]
| [[वेस्ट ईंडीजइंडीज]]
| [[कुआलालंपूर]]<ref>{{cite web|url=http://content-ind.cricinfo.com/dlfcup/engine/match/256607.html |title=2nd Match: India v West Indies at Kuala Lumpur, Sep 14, 2006 |publisher=Content-ind.cricinfo.com |date= |accessdate=2012-08-10}}</ref>
|}
 
== पाकिस्तानविरुद्धची कामगिरी ==
भारताच्या पारंपरिक प्रतिस्पर्धी पाकिस्तानविरुद्ध सचिनची कामगिरी हा नेहमीच टीकेचा विषय राहिला आहे. भारत-पाकिस्तान सामन्यांमध्ये दोन्ही संघांच्या खेळाडूंवर नेहमीच दडपण असते आणि एकमेकांवर कुरघोडी करण्याच्या प्रयत्नांतप्रयत्‍नात खेळाडू आपल्या खेळाचे सर्वोत्कृष्ट प्रदर्शन करतात असे समजले जाते.
 
तेंडुलकर आत्तापर्यंत पाकिस्तानशी १६ कसोटी सामने खेळला आहे. ह्या सामन्यांमध्ये त्याने ३९.९१ च्या सरासरीने ९१८ धावा केल्या आहेत. त्याच्या एकूण सरासरीपेक्षा (५५.३९) ही सरासरी कमी आहे. पाकिस्तानविरुद्धचा त्याची सर्वोच्च कसोटी धावसंख्या १९४; ही सुद्धा त्याच्या एकंदरीत सर्वोच्च धावसंख्येपेक्षा (२४८) कमी आहे.
ओळ ४८१:
वरील टीका सचिनच्या आत्ताच्या कामगिरीची तुलना त्याच्या १९९४-९९ काळाच्या कामगिरीशी करून (ज्यावेळेस सचिन खेळाच्या दृष्टीने ऐन तारुण्यात म्हणजे २० ते २५ वर्षे वयाचा होता अशावेळी) झालेली दिसते. तेंडुलकरला १९९४ साली [[ऑकलंड]] येथे न्यूझीलंडविरुद्ध फलंदाजीसाठी सलामीला पाठवण्यात आले <ref>Cricinfo Ind v NZ Mar 27, 1994 match report http://www.cricinfo.com/link_to_database/ARCHIVE/1993-94/IND_IN_NZ/IND_NZ_ODI2_27MAR1994.html</ref>. त्यावेळी त्याने ४९ चेंडूंत ८२ धावा केल्या. ही सचिनच्या सुवर्णयुगाची नांदी होती. तिची परिणती १९९८-९९ सालच्या ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या धडाकेबाज खेळामध्ये झाली. ह्या सचिनच्या कामगिरीनंतर ऑस्ट्रेलियाचा फिरकी गोलंदाज [[शेन वॉर्न]] गमतीत म्हणाला होता की सचिननामक फलंदाजीच्या झंझावाताची मला भयानक स्वप्ने पडतात.<ref>SportNetwork.net http://www.sportnetwork.net/main/s119/st62164.htm. ''Down Memory Lane - Shane Warne's nightmare''. Nov 29, 2004</ref>.
 
भारताच्या १९९९ सालच्या पाकिस्तान दौऱ्यातदौर्‍यात सचिनचे पाठदुखीचे दुखणे उफाळून आले. ह्यात भारताला [[चेपॉक]]मधील सामन्यात सचिनने शतक झळकवले असतानाही ऐतिहासिक पराभव स्वीकारावा लागला. ह्यातच भरीस भर म्हणजे, १९९९ चे [[क्रिकेट विश्वकप]]चे सामने चालू असताना सचिनचे वडील, प्राध्यापक [[रमेश तेंडुलकर]] ह्यांचे निधन झाले. त्यानंतर [[मोहम्मद अझहरुद्दीन]]कडून कप्तानपद स्वीकारलेल्या सचिनचा भारतीय संघ ऑस्ट्रेलियाच्या दौऱ्यावरदौर्‍यावर गेला. तिथे त्याच्या संघाला नुकतेच विश्वविजेतेपद पटकावलेल्या यजमान संघाकडून ३-० असा दारुण पराभव स्वीकारावा लागला<ref>Cricinfo match report AUS v IND 3rd Test 26-30 Dec 1999 http://aus.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1999-2000/IND_IN_AUS/SCORECARDS/IND_AUS_T2_26-30DEC1999.html</ref>. त्यानंतर तेंडुलकरने कप्तानपदाचा राजीनामा दिला आणि [[सौरव गांगुली]]ने भारतीय संघाच्या कप्तानपदाची धुरा सांभाळली.
 
२००३ सालच्या विश्वचषक स्पर्धेमध्ये सचिनने ११ सामन्यांमध्ये ६७३ धावा केल्या. ह्या खेळीमुळे भारतीय संघाला अंतिम सामन्यात पोहोचण्यास मदत झाली. ऑस्ट्रेलियाने ह्या मालिकेत विश्वचषकावर आपली मक्तेदारी कायम ठेवली असली तरी तेंडुलकरला मालिकावीरचा सन्मान मिळाला.
 
२००३-२००४ च्या ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यातदौर्‍यात भारत-ऑस्ट्रेलियादरम्यानची मालिका अनिर्णीतअनिर्णित राहिली. ह्यातील शेवटच्या कसोटी सामन्यात तेंडुलकरने [[सिडनी क्रिकेट मैदान|सिडनीमध्ये]] द्विशतक झळकावले. १-१ अशाप्रकारे अनिर्णीतअनिर्णित राहिलेल्या ह्या मालिकेमध्ये [[राहुल द्रविड]]ला मालिकावीराचा बहुमान मिळाला.
 
२००४ साली [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट|ऑस्ट्रेलियाने]] भारताचा दौरा केला. त्यावेळी सचिनचे कोपराच्या हाडाचे (tennis elbow) दुखणे वाढले आणि त्याला पहिल्यांदाच पहिल्या दोन कसोटी सामन्यांना मुकावे लागले. मुंबईमधल्या कसोटी सामन्यात सचिनच्या कामगिरीच्या जोरावर भारताने ऑस्ट्रेलियाला हरवून आपली प्रतिष्ठा राखली. कारण त्यापूर्वीच ऑस्ट्रेलियाने चेन्नईमधील कसोटी सामना अनिर्णीत ठेवून मालिका २-१ अशी खिशात घातली होती. हल्लीच तेंडुलकरला आपल्या दुखापत झालेल्या खांद्यावर शस्त्रक्रिया करवून घ्यावी लागली. त्यामुळे त्याला २००६ मधील {{WINc}} दौऱ्यापासूनदौर्‍यापासून सक्तीने दूर राहावे लागले.
 
सध्याच्या काळात, विस्डेनने म्हटल्याप्रमाणे, सचिनच्या खेळात पूर्वीसारखी आक्रमकता राहिली नाही. ह्याला सचिनचे वाढते वय कारणीभूत आहे का हा सचिनच्या सततच्या १७ वर्षे खेळाच्या दुखापतींचा परिणाम आहे, ह्याबद्दल तज्ज्ञांमध्ये मतभेद आहेत. १० डिसेंबर २००५ रोजी [[फिरोजशाह कोटला मैदान|फेरोज शाह कोटला]] मैदानावर [[श्रीलंका क्रिकेट|श्रीलंकेविरुद्ध]] आपले उच्चांकी ३५वे कसोटी शतक झळकवून त्याने आपल्या चाहत्यांना खूष केले. परंतु त्यानंतरच्या भारताच्या पाकिस्तान दौऱ्यामध्येदौर्‍यामध्ये त्याने तीन कसोटी सामन्यांमध्ये केवळ २१ च्या सरासरीने धावा जमवल्यावर सचिनच्या अलीकडच्या कामगिरीवर अनेकांनी शंका घेतली.
 
[[फेब्रुवारी ६]] [[इ.स. २००६|२००६]] रोजी तेंडुलकरने पाकिस्तानविरुद्धच्या सामन्यामध्ये आपले ३९ वे एकदिवशीय शतक झळकवले. सध्या तेंडुलकर सर्वोच्च एकदिवशीय शतके झळकवणार्‍यांपैकी दुसऱ्यादुसर्‍या स्थानावर असलेल्या सौरव गांगुलीपेक्षा १६ शतकांनी पुढे आहे. ह्या कामगिरीनंतर ११ फेब्रुवारीला त्याने पाकिस्तानविरुद्धच्या दुसऱ्यादुसर्‍या एकदिवशीय सामन्यात जलद ४१ धावा जमवल्या आणि त्यानंतर १३ फेब्रुवारी २००६ ला लाहोरमध्ये प्रतिकूल परिस्थितीत सचिनने ९५ धावा केल्या. हा एक नेत्रसुखद फलंदाजीचा अनुभव होता.
 
[[मार्च १९]] [[इ.स. २००६]] रोजी आपल्या घरच्या [[वानखेडे स्टेडियम|वानखेडे खेळपट्टीवर]] [[इंग्लिश क्रिकेट|इंग्लंडविरुद्ध]] तिसऱ्यातिसर्‍या कसोटी सामन्यातील पहिल्या डावात २२ चेंडूंत केवळ १ धाव करून बाद झाल्यावर, प्रेक्षकातल्या एका गटाकडून तेंडुलकरविरुद्ध हुल्लडबाजी करण्यात आली<ref>India Daily http://www.indiadaily.org/entry/sachin-tendulkar-booed-by-wankhede-crowd/ Mar 20, 2006</ref>. असा अपमान सचिनला त्याच्या खेळाबद्दल पहिल्यांदा बघावा लागला. अलबत, त्याच कसोटी सामन्यातील दुसऱ्यादुसर्‍या डावात फलंदाजीसाठी येताना सचिनचे प्रेक्षकांनी स्वागत केले. परंतु ह्या तीन कसोटी सामन्यांच्या मालिकेत सचिनला एकही अर्धशतक करता आले नाही. शिवाय त्याच्या खांद्याच्या दुखापतीवरील शस्त्रक्रियेमुळे त्याच्या भविष्यातील फलंदाजीच्या कामगिरीसंदर्भात प्रश्नचिन्ह उपस्थित करण्यात आले. [[जेफरी बॉयकॉट]]ने (Geoffrey Boycott) सचिनच्या कामगिरीविषयी अतिशय परखड अशी प्रतिक्रिया दिली: "सचिन तेंडुलकर हा सध्या त्याच्या सर्वात खराब फॉर्ममध्ये आहे...आता तो अजून दोन महिने संघाबाहेर बसणार असेल, तर मला असे वाटते की तो त्याच्या पूर्वीच्या दैदीप्यमान कामगिरीला साजेसा खेळ करणे अशक्य आहे."<ref>[[The Hindu]] http://www.hindu.com/2006/03/23/stories/2006032304402100.htm '' Playing five bowlers weakens the batting'' Mar 23, 2006</ref>
 
[[मे २३]] [[इ.स. २००६]] रोजी प्रायोजित तंदुरुस्तीची चाचणी न घेण्याचा निर्णय घेतल्यावर, सचिनने असे घोषित केले की तो कॅरिबियन बेटांच्या टूरला जाणार नाही. परंतु ऑगस्टमधील पुनरागमनाच्या दृष्टीने त्याने लॅशिंगस XI तर्फे पाच सामन्यांच्या मालिकेमध्ये खेळण्याचा निर्णय घेतला. त्या पाच सामन्यांमध्ये त्याने अनुक्रमे १५५, १४७ (रिटायर्ड), ९८, १०१ (रिटायर्ड) आणि १०५ अशा १०० पेक्षा जास्त सरासरीने धावा केल्या आणि ह्या सर्व सामन्यांमध्ये त्याची धावसंख्या सर्वोच्च होती.
ओळ ४९९:
शेवटी जुलै २००६ मध्ये [[भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ|भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाकडुन]] ([[भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ|BCCI]]) असे घोषित करण्यात आले की, शिबिरात सामील झाल्यानंतर सचिनने आपल्या दुखापतींवर मात केली आहे आणि तो संघाच्या निवडीसाठी पात्र आहे.
 
सप्टेंबर १४ २००६ मधील सचिनच्या पुनरागमनाच्या सामन्यामध्ये त्याने वेस्ट ईंडीजविरुद्धइंडीजविरुद्ध ४० वी शतकी खेळी करून त्याच्या टीकाकारांची वाचा बंद केली. ह्या सामन्यात त्याने १४८ चेंडूंत १४१ धावा जरी केल्या असल्या तरी पावसामुळे व्यत्यय आल्यामुळे वेस्ट इंडीजने हा सामना ड-लु पद्धतीनुसार(डकवर्थ लुईस) नियमानुसार जिंकला. जानेवारी २००७ मध्ये सचिनने आपले ४१ वे शतक ७६ चेंडुंमध्ये वेस्ट इंडीजविरुद्ध पूर्ण केले. तेंडुलकर आता सर्वोच्च एकदिवसीय शतकवीरांमध्ये आपल्या प्रतिस्पर्ध्यापेक्षा ([[सनथ जयसूर्या]]) १८ शतकांनी पुढे आहे. आहे<ref>{{cite web|url=http://usa.cricinfo.com/db/STATS/ODIS/BATTING/ODI_MOST_100S.html |title=Records &#124; One-Day Internationals &#124; Batting records &#124; Most hundreds in a career &#124; ESPN Cricinfo |publisher=Usa.cricinfo.com |date= |accessdate=2012-08-10}}</ref>.
 
[[वेस्ट इंडीज]]मधील [[क्रिकेट विश्वचषक, २००७|२००७ सालच्या क्रिकेट विश्वचषकामध्ये]] द्रविडच्या नेतृत्वाखाली तेंडुलकर आणि [[भारतीय क्रिकेट संघ|भारतीय संघाची]] कामगिरी अतिशय निराशाजनक झाली. प्रशिक्षक ग्रेग चॅपेलनी खालच्या क्रमांकावर फलंदाजीसाठी पाठविल्यावर सचिनने अनुक्रमे ७([[बांगलादेश क्रिकेट|बांगलादेश]]), ५७* ([[क्रिकेट बर्म्युडा|बर्म्युडा]]) आणि ० ([[श्रीलंका क्रिकेट संघ|श्रीलंका]]) अशा धावा केल्या. ह्याचा परिणाम म्हणून माजी ऑस्ट्रेलियन कप्तान व तत्कालिन भारतीय क्रिकेट संघाचे प्रशिक्षक असलेल्या [[ग्रेग चॅपेल|ग्रेगचा]] भाऊ [[इयान चॅपल|इयान चॅपेल]]ने मुंबईच्या मीडडे वर्तमानपत्राच्या आपल्या स्तंभातून तेंडुलकरला निवृत्ति घेण्याचा सल्ला दिला<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/cricket/6509767.stm |title=BBC SPORT &#124; Cricket &#124; Tendulkar faces calls to retire |publisher=BBC News |date=2007-03-30 |accessdate=2012-08-10}}</ref>.
ओळ ५१२:
 
== वैयक्तिक जीवन ==
काही वर्षापूर्वी मित्रांनी एकमेकांची ओळख करून दिल्यावर १९९५ साली सचिनचा विवाह आनंद मेहता ह्या गुजराती उद्योगपतींच्या अंजली (व्यवसायाने बालरोगतज्ज्ञ असलेल्या) यांच्याशी झाला. त्यांना सारा (जन्म: ऑक्टोबर १९९७) आणि अर्जुन (जन्म: २३ सप्टेंवर २०००) अशी दोन मुले आहेत. सचिन आपल्या सासूतर्फे चालवल्या जाणाऱ्याजाणार्‍या अपनालय नामक मुंबईच्या स्वयंसेवी संस्थेमार्फत दरवर्षी २०० गरजू मुलांना आर्थिक अथवा इतर मदत करतो. प्रसारमाध्यमांमध्ये सचिनच्या ह्या कार्याविषयी पराकोटीची उत्सुकता असली तरी सचिन आपल्या ह्या कामांविषयी गोपनीयता बाळगणेच पसंत करतो. तेंडुलकर बरेचदा आपली [[फेरारी ३६० मॉडेना]] मुंबईमध्ये फिरण्यासाठी काढताना दिसला आहे. (ही गाडी त्याला [[फियाट]] कंपनीतर्फे [[मायकल शूमाकर]]च्या हस्ते भेट देण्यात आली. [[कस्टम]]ने ह्या गाडीवरील करावर सूट दिल्यामुळे ह्या गाडीचे प्रकरण सचिनसाठी डोकेदुखी ठरले होते. शेवटी फियाटने कर भरून हे प्रकरण मिटवले.)
 
==राजकीय कारकीर्द==
सचिन यांची [[राज्यसभा]] सदस्य म्हणून २०१२ मध्ये नियुक्ती झाली. सचिव तेंडुलकर यांना भारतरत्नभारतरत्‍न या पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.
 
==पुस्तके==
• [[इंद्रनील राय]] यांनी सचिन तेंडुलकरांवर एक त्यांच्याच नावाचे [[इंग्रजी]] [[पुस्तक]] लिहिले आहे.
 
==चित्रपट==
{{भारतरत्न}}
सचिन तेंडुलकरच्या आयुष्यावर ‘सचिन : अ बिलियन ड्रीम्स’ नावाच माहितीपटवजा चित्रपट निघाला आहे. चित्रपटाचे दिग्दर्शन जेम्स अर्सकिन यांचे आहे. मूळ इंग्रजीत असलेला हा चित्रपट सर्व भारतीय भाषांत डब झाला आहे.
 
{{भारतरत्‍न}}
{{Navboxes colour
|bg=gold
Line ५३४ ⟶ ५३७:
{{क्रम-पुढील|पुढील=[[सौरव गांगुली]]}}
{{क्रम-मागील|मागील=[[लिएंडर पेस]] आणि [[नमीर्क्पाम कुंजुराणी]]}}
{{क्रम-शीर्षक|शीर्षक=[[राजीव गांधी खेळ रत्नखेलरत्‍न]]| वर्ष=१९९७/९८}}
{{क्रम-पुढील|पुढील=[[ज्योतीर्मयीज्योतिर्मयी सिकदर]]}}
{{क्रम-मागील|मागील=[[अनिल कुंबळे]]}}
{{क्रम-शीर्षक|शीर्षक=भारतीय पुरस्कार [[विस्डेन क्रिकेटर ऑफ द इयर]]|वर्ष=१९९७}}
Line ५८९ ⟶ ५९२:
[[वर्ग:२०११ विश्वचषक सामन्यांतील क्रिकेटपटू|तेंडुलकर, सचिन]]
[[वर्ग:पद्मश्री पुरस्कारविजेते|तेंडुलकर, सचिन]]
[[वर्ग:राजीव गांधी खेलरत्नखेलरत्‍न सन्मानित व्यक्ति|तेंडुलकर, सचिन]]
[[वर्ग:भारताचे एकदिवसीय क्रिकेट खेळाडू|तेंडुलकर, सचिन]]
[[वर्ग:भारताचे कसोटी क्रिकेट खेळाडू|तेंडुलकर, सचिन]]
Line ५९५ ⟶ ५९८:
[[वर्ग:मराठी व्यक्ती]]
[[वर्ग:राज्यसभा सदस्य]]
[[वर्ग:भारतरत्नभारतरत्‍न पुरस्कारविजेते]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र भूषण पुरस्कारविजेते]]
[[वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती]]
"https://mr.wikipedia.org/wiki/सचिन_तेंडुलकर" पासून हुडकले