"संभाजी भोसले" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

 

[[शृंगारपूर]]चे सुभेदार म्हणून संभाजीराजांनी दुष्काळग्रस्त प्रजेकडून एक वर्ष करवसुली न करायचा निर्णय घेतला. तेव्हा सोयराबाई आणि दरबारातील मानकर्‍यांनी संभाजीराजे हे बेजबाबदार प्रशासक आहेत आणि राज्याचे वारस म्हणून योग्य नाहीत असा प्रचार सुरू केला. सोयराबाईंची अपेक्षा होती की शिवाजी महाराज राज्याचे वारस म्हणून राजारामांचे नाव जाहीर करतील.

 

==मोगल सरदार==

 

==प्रधान मंडळ==

सिंहासनाधीश्वर श्रीमंत छत्रपती - संभाजीराजे शिवाजीराजे भोसले

 

(संभाजीराजांच्या गैरहजेरीत राजव्यवस्थेच्या कारभारी)

 

* सरसेनापती - हंबीरराव मोहिते

* पेशवे - निळो मोरेश्वर पिंगळे

* मुख्य न्यायाधीश - प्रल्हाद निराजी

अफाट मोगली सैन्याशी धैर्याने आणि असामान्य शौर्याने लढा देणारा हा छत्रपती उत्तम साहित्यिक आणि संस्कृत भाषेचा उत्तम जाणकारही होता.

संभाजी महाराजांनी वयाच्या चौदाव्या वर्षी बुधभूषण-राजनीती हा संस्कृत ग्रंथ लिहिला.

[[बुधभूषण]] या ग्रंथात अतिशय सुंदर आणि अलंकारिक भाषेत आपले वडील [[शिवाजी|शिवाजीराजे]] यांचा उल्लेख आहे:

 

== संभाजीमहाराजांविषयी ललितेतर इतिहास लेखन==

* अद्वितीय छत्रपती श्रीसंभाजी महाराज (संशोधनात्मक ग्रंथ - खंड १ ते ५) - अनंत दारवटकर

* छत्रपती संभाजी - वा.सी. बेंद्रे

* ज्वलज्वलनतेजस संभाजीराजा - डॉ. सदाशिव शिवदे

* बिकानेर पुरालेखाभिगार - राजस्थान

* फ्रेंच-मराठा संबंध - लेखक ?

* शाक्तवीर संभाजी महाराज - अॅडव्होकेट अनंत दारवटकर

* बुधभूषण-राजनीती - संपादक : प्रा. रामकृष्ण आनंदराव कदम(कदम्ब), राजमयुर प्रकाशन, पुणे

 

==संभाजी महाराजांवरील ललित साहित्य==

* संगीत छत्रपती संभाजी (लेखक : आत्माराम मोरेश्वर पाठारे)

* बेबंदशाही (लेखक : वि.ह. औंधकर)

* मृत्युंजय अमावस्या (महा-नाट्य : लेखक/दिग्दर्शक : नीलेश भिसे)

* राजसंन्यास (लेखक : राम गणेश गडकरी)

* शूर संभाजी (लेखक : ?)

* शिवपुत्र शंभुराजे (महानाट्य) (दिग्दर्शन/संवादः महेंद्र महाडीक)(http://shivputrashambhuraje.com/)

 

==संदर्भ==