"वल्लभभाई पटेल" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
छो वर्ग:इ.स. १९५० मधील मृत्यू टाकण्यासाठी हॉटकॅट वापरले.
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १८:
 
<tr>
<td>आई-वडिलवडील</td>राजकीय नेते
<td>[लाडबा व झवेरभाई]</td>
</tr>
 
<tr>
<td>पत्नीपत्‍नी</td>
<td>[झवेरबा]</td>
</tr>
ओळ ४८:
'''वल्लभभाई पटेल''' पेशाने वकील होते. वकिली करीत असताना ते [[महात्मा गांधी]]च्या प्रभावाखाली आले. [[गुजरात]]च्या खेडा, बोरसद आणि बारडोली गावाच्या खेडुतांना संघटित करून त्यांनी इंग्रजी अत्याचाराविरुद्ध सत्याग्रह केला. या सत्याग्रहानंतर त्यांची गणना गुजरातच्या प्रभावशाली नेत्यांमध्ये होऊ लागली. भारतीय राष्ट्रीय कॉग्रेसचे ते एक महत्त्वाचे नेते होते. १९३४ व १९३७च्या निवडणुकांमध्ये त्यांनी पक्षाचे संघटनही बांधले. [[भारत छोडो आंदोलन|भारत छोडो आंदोलनात]] ते आघाडीवर होते.
 
'''वल्लभभाई पटेल''' हे भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर देशाचे पहिले गृहमंत्री व उपपंतप्रधान झाले. या रूपात त्यांनी पाकिस्तातून आलेल्या आणि [[पंजाब]] व [[दिल्ली]] येथे राहणाऱ्याराहणार्‍या निर्वासितांच्या मदतीसाठी खूप काम केले. फाळणीनंतर उफाळलेल्या हिंसाचारानंतर शांतीस्थापनेकरिताहीशांतिस्थापनेकरिताही त्यांनी कार्य केले. सरदारांनी हिंदुस्थानातील ५६५ अर्धस्वायत्त संस्थानांचे भारतात विलिनीकरण करवून घेणे हे पटेलांचे सर्वात मोठे कार्य होय. मुत्सद्देगिरी व वेळ पडल्यास सैन्यबळ वापरून सरदारांनी संस्थाने भारतात विलीन केली. म्हणूनच ते भारताचे '''लोहपुरूष''' म्हणून ओळखले जातात. '''सरदार पटेल''' हे मुक्त व्यापार व खासगी मालकी हक्कांचे समर्थक होते.
 
== जन्म व कौटुंबिक जीवन ==
'''वल्लभभाई झवेरभाई पटेल''' यांचा जन्म लेवा पाटील समाज मधेसमाजामध्ये झाला त्यांच्या मामांच्या नडियाद(गुजराथ) येथील घरी येथे झाला. त्यांची अचूक जन्मतारिखजन्मतारीख ज्ञात नाही, पण त्यांनी मॅट्रिक परीक्षेच्या वेळी स्वतःची जन्म तारीख ३१ ऑक्टोबर अशी लिहिली होती.<ref>{{cite book
 
'''वल्लभभाई झवेरभाई पटेल''' यांचा जन्म लेवा पाटील समाज मधे झाला त्यांच्या मामांच्या नडियाद(गुजराथ) येथील घरी येथे झाला. त्यांची अचूक जन्मतारिख ज्ञात नाही, पण त्यांनी मॅट्रिक परीक्षेच्या वेळी स्वतःची जन्म तारीख ३१ ऑक्टोबर अशी लिहिली होती.<ref>{{cite book
| last = गांधी
| first = राजमोहन
Line ६१ ⟶ ६०:
| location = भारत
| pages = ३
}}</ref> [[हिंदू धर्म|हिंदू धर्मिय]] पिता झवेरभाई व माता लाडबा यांचे ते चौथे पुत्र होत. झवेरभाई [[खेडा जिल्हा|खेडा जिल्ह्याच्या]] करमसद गावचे रहिवासी होते. सोमाभाई, नरसिंहभाई व विठ्ठलभाई (विठ्ठलभाई - पुढे राजकारणीही झाले) ही त्यांची मोठी भावंडे होती. त्यांना एक काशीभाई नावाचा धाकटा भाऊ व दहीबा नावाची धाकटी बहीण होती. बालपणी '''वल्लभभाई''' वडिलांना शेतीत मदत करत असत.<ref>{{cite book
| last = गांधी
| first = राजमोहन
| शीर्षक= पटेल: एक जीवन (Patel: A Life)
| pages = ७
}}</ref> १८ वर्षाचे झाले असता त्यांचे लग्न जवळच्या गावातील १२ / १३ वर्षाच्या झवेरबा यांच्यासोबत झाले. '''वल्लभभाई''' मॅट्रिकची परीक्षा तुलनेने उशिरा, म्हणजे वयाच्या २२व्या वर्षी उत्तीर्ण झाले.<ref>{{cite book
| last = गांधी
| first = राजमोहन
Line ८० ⟶ ७९:
 
==अन्य==
जुनी सांगवी(पुणे) येथे असलेले सरदार वल्लभबाई पटेल प्रतिष्ठान हे पटेलांच्या स्मरणार्थ, एकदिवसीय [[वल्लभभाई पटेल साहित्य संमेलन]] भरवते.
 
==वल्लभबाई पटेलांसंबंधी पुस्तके==
* लोहपुरुष सरदार वल्लभबाई पटेल (मूळ इंग्रजी - लेखक बी. कृष्ण; मराठी अनुवादक - विलास गिते.)
 
==पुरस्कार==
* वल्लभभाई पटेल प्रतिष्ठान सरदार पटेल यांच्या नावाने समाजभूषण पुरस्कार देते.
 
== संदर्भ ==