पडदा पद्धत
पडदा पद्धत (Parda System) ही एक सांस्कृतिक आणि सामाजिक प्रथा आहे, जी मुख्यतः भारतीय उपखंडातील काही समुदायांमध्ये आणि इस्लामिक संस्कृतीत प्रचलित होती. यामध्ये महिलांनी स्वतःचे अंग झाकण्यासाठी विशिष्ट प्रकारचे वस्त्र (जसे, पडदा, बुर्खा, किंवा घुंगट) परिधान करणे अपेक्षित असते.[१]
पडदा पद्धतीचे स्वरूप
संपादन- शारीरिक पडदा: महिलांनी कपड्यांद्वारे अंग झाकणे, जसे की बुर्खा, घुंगट, किंवा ओढणी. याचा उद्देश पुरुषांच्या नजरेपासून संरक्षण करणे होता.
- सामाजिक पडदा: महिलांना घरातील वेगळ्या भागात ठेवणे किंवा सार्वजनिक ठिकाणी पुरुषांपासून दूर ठेवणे.
- धार्मिक आणि सांस्कृतिक प्रभाव:
- इस्लाम धर्म: या प्रथेमध्ये महिलांना हिजाब घालण्याची शिकवण दिली जाते.
- भारतीय परंपरा: काही हिंदू समाजांमध्ये घुंगट पद्धत प्रचलित होती, विशेषतः ग्रामीण भागात.
पडदा पद्धतीचे हेतू आणि कारणे
संपादन- संरक्षण: महिलांना समाजातील वाईट नजरा आणि संभाव्य हिंसेपासून संरक्षण देणे.
- सांस्कृतिक परंपरा: समाजाच्या नियमांचे पालन आणि परंपरांचे जतन करणे.
- प्रत्येक व्यक्तीची ओळख झाकणे: महिलांनी स्वतःचा चेहरा झाकल्याने त्या केवळ एक कुटुंबाची किंवा समाजाची प्रतिनिधी मानली जात.
पडदा पद्धतीवरील टीका
संपादन- महिला हक्कांवर बंधन: यामुळे महिलांची स्वातंत्र्य आणि व्यक्तिमत्वाची अभिव्यक्ती बाधित होते.
- लिंगभेद: ही पद्धत पुरुष आणि महिलांमध्ये असमानता वाढवते.
- शिक्षण आणि प्रगतीवर परिणाम: पडदा पद्धतीमुळे काही वेळा महिलांना शिक्षण, नोकरी किंवा सार्वजनिक जीवनात भाग घेणे कठीण होते.
समकालीन परिस्थिती
संपादनआजच्या काळात पडदा पद्धती काही ठिकाणी कमी प्रमाणात पाहायला मिळते, विशेषतः शहरी भागांमध्ये. शिक्षण, आधुनिकता, आणि महिला सक्षमीकरणामुळे महिलांवर पडद्याचे बंधन कमी होत आहे. मात्र, काही ठिकाणी सांस्कृतिक किंवा धार्मिक आधारावर ही पद्धत अजूनही प्रचलित आहे.
निष्कर्ष
संपादनपडदा पद्धत ही प्राचीन काळातील सामाजिक प्रथा आहे, ज्याचा उद्देश महिलांच्या सुरक्षिततेसाठी होता, पण आधुनिक काळात महिलांच्या अधिकारांसाठी आणि सक्षमीकरणासाठी या पद्धतीवर पुनर्विचार करणे गरजेचे आहे.
- ^ Future Internet Editorial Office (2020-01-20). "Acknowledgement to Reviewers of Future Internet in 2019". Future Internet. 12 (1): 18. doi:10.3390/fi12010018. ISSN 1999-5903.