नमाज वेळा

नमाज वेळा (Namaz Time) म्हणजे प्रार्थनेच्या वेळा जेव्हा मुस्लिम नमाझ करतात. हा शब्द प्रामुख्याने शुक्रवारच्या प्रार्थनेसह पाच दैनंदिन प्रार्थनांसाठी वापरला जातो, जी सामान्यतः धुहरची नमाझ असते परंतु शुक्रवारी सामूहिक नमाझ करणे बंधनकारक असते. मुस्लिमांचा असा विश्वास आहे की मोहम्मद पैगंबर यांना अल्लाहने सलाहची वेळ शिकवली होती.

जगातील मुस्लिमांसाठी नमाझ वेळा मानक आहेत, विशेषतः फरद नमाझ वेळा. ते सूर्य आणि भूगोलाच्या स्थितीवर अवलंबून असतात. नेमक्या सालाहच्या वेळांबाबत वेगवेगळी मते आहेत, इस्लामिक विचारांच्या शाळा किरकोळ तपशीलांमध्ये भिन्न आहेत. सर्व विचारसरणी सहमत आहेत की कोणतीही नमाझ निर्धारित वेळेपूर्वी केली जाऊ शकत नाही.

मुस्लिम दिवसातून पाच वेळा नमाझ करतात, त्यांच्या नमाज फजर (पहाटे), धुहर (दुपारनंतर), अस्र (दुपार), मगरीब (सूर्यास्तानंतर), ईशा (रात्री) म्हणून ओळखल्या जातात, मक्काकडे तोंड करून. प्रार्थनेच्या दिशेला किब्ला म्हणतात; मुहम्मदच्या मदिना येथे स्थलांतरानंतर सुमारे एक वर्षानंतर, 624 सीई मध्ये मक्का बदलण्यापूर्वी सुरुवातीच्या मुस्लिमांनी सुरुवातीला जेरुसलेमच्या दिशेने नमाझ केली.

पाच प्रार्थनेची वेळ ही रोजच्या खगोलीय घटनांद्वारे परिभाषित केलेले निश्चित अंतराल आहेत. उदाहरणार्थ, मगरीबची नमाझ सूर्यास्तानंतर आणि पश्चिमेकडून लाल संधिप्रकाश गायब होण्यापूर्वी कधीही करता येते. मशिदीमध्ये, मुएझिन प्रत्येक मध्यांतराच्या सुरुवातीला प्रार्थनेची आह्वान प्रसारित करतो. कारण प्रार्थनेची सुरुवात आणि शेवटची वेळ सौर दैनंदिन गतीशी संबंधित आहे, ती वर्षभर बदलत असतात आणि स्थानिक वेळेनुसार व्यक्त केल्यावर स्थानिक अक्षांश आणि रेखांशावर अवलंबून असतात.

[टीप 1] आधुनिक काळात, विविध धार्मिक किंवा वैज्ञानिक मुस्लिम देशांतील एजन्सी प्रत्येक परिसरासाठी वार्षिक नमाझ वेळापत्रक तयार करतात आणि स्थानिक नमाझ वेळा मोजण्यासाठी सक्षम इलेक्ट्रॉनिक घड्याळे तयार केली गेली आहेत. भूतकाळात, काही मशिदींमध्ये खगोलशास्त्रज्ञांना मुवाक्किट म्हणतात जे गणितीय खगोलशास्त्र वापरून नमाझ वेळेचे नियमन करण्यासाठी जबाबदार होते.

इस्लामिक संदेष्ट्याच्या हदीस (कथित म्हणी आणि कृती)च्या आधारे, 632 मध्ये मुहम्मदच्या मृत्यूनंतरच्या दशकांमध्ये मुस्लिम अधिकाऱ्यांनी पाच मध्यांतरांची व्याख्या केली होती. अबू बकर आणि मुहम्मदच्या इतर सुरुवातीच्या अनुयायांना अ‍ॅबिसिनियामधील सीरियन ख्रिश्चनांच्या प्रार्थनेच्या या निश्चित वेळेस सामोरे जावे लागले आणि बहुधा त्यांनी त्यांचे निरीक्षण मुहम्मदला सांगितले, ख्रिश्चन प्रभावाची संभाव्यता थेट पैगंबरांच्या अनुयायी आणि नेत्यांच्या वर्तुळात ठेवली.

दररोज पाच प्रार्थना

रोजच्या पाच नमाज अनिवार्य (फर्द) आहेत आणि त्या आकाशातील सूर्याच्या स्थितीनुसार निश्चित केलेल्या वेळेस केल्या जातात. म्हणून, पृथ्वीवरील वेगवेगळ्या ठिकाणी सलतच्या वेळा बदलतात. सर्व नमाजांसाठी वुडू आवश्यक आहे.

फजर (पहाट)

फजरची सुरुवात सुभ सादिकपासून होते—खरी पहाट किंवा संध्याकाळची सुरुवात, जेव्हा सकाळचा प्रकाश आकाशाच्या संपूर्ण रुंदीवर दिसतो—आणि सूर्योदयाला संपतो.

झुहर (दुपार)

झुहर किंवा धुहरच्या नमाजाची वेळ सूर्यास्तानंतर सुरू होते आणि आसरच्या प्रार्थनेसाठी आह्वान होईपर्यंत टिकते. कामाचा दिवस, आणि लोक सहसा त्यांच्या दुपारच्या जेवणाच्या विश्रांतीमध्ये नमाझ करतात.

जुहरच्या समाप्तीबद्दल शिया भिन्न आहेत. सर्व प्रमुख जाफरी विधिज्ञांच्या मते, दुहरच्या वेळेची समाप्ती सूर्यास्ताच्या सुमारे 10 मिनिटे आधी असते, ही वेळ केवळ अस्रच्या प्रार्थनेशी संबंधित असते. धुहराच्या पहिल्या 5 मिनिटांव्यतिरिक्त, धुहर आणि asr वेळ ओव्हरलॅप होते, जे केवळ त्यासाठी नियुक्त केले जाते. जुहरच्या वेळेत जुहरच्या आधी अस्रची नमाज अदा करता येत नाही.

अस्र

जेव्हा एखाद्या वस्तूची सावली त्या वस्तूइतकीच लांबीची असते (किंवा, हनाफी मतानुसार, त्याच्या लांबीच्या दुप्पट) तसेच जुहरच्या वेळी सावलीची लांबी असते आणि सूर्यास्तापर्यंत टिकते तेव्हा अस्रची नमाझ सुरू होते. अस्र दोन विभागांमध्ये विभागले जाऊ शकते; सूर्य केशरी होण्यास प्राधान्य दिलेला वेळ आहे, तर आवश्यक वेळ सूर्य केशरी होण्यापासून सूर्यास्तापर्यंत आहे.

शिया (जाफरी मधब) अस्रच्या वेळेबाबत भिन्न आहेत. सर्व प्रमुख जाफरी न्यायवैद्यकांनुसार, अस्रची वेळ सूर्याच्या शिखरावरून जाण्याच्या वेळेनंतर सुमारे 5 मिनिटे आहे, ती वेळ केवळ जूहरच्या प्रार्थनेशी संबंधित आहे. दुहर आणि अस्रच्या प्रार्थनेची वेळ एकमेकांशी जुळते, परंतु सूर्यास्ताच्या 10 मिनिटांपूर्वीची वेळ वगळता झुहरची नमाज अस्र आधी अदा करणे आवश्यक आहे, जे केवळ अस्रला दिले जाते. जर नमूद केलेली वेळ आली असेल तर, अस्रची नमाज आधी अदा करावी (अदा - वेळेवर) आणि दुहर (कडा - मेकअप, उशीरा) नमाझ अस्र नंतर अदा करावी.

मगरिब (सूर्यास्त)

सूर्यास्त झाल्यावर मगरीबची नमाझ सुरू होते आणि पश्चिमेला लाल दिवा निघेपर्यंत ती असते.

ईशा (रात्री)

जेव्हा पश्चिम आकाशातून लाल दिवा निघून जातो तेव्हा ईशा किंवा ईशाची नमाझ सुरू होते आणि पूर्वेला "पांढरा प्रकाश" (फजर सादिक) येईपर्यंत टिकते. ईशासाठी प्राधान्य दिलेली वेळ मध्यरात्रीपूर्वी आहे, म्हणजे सूर्यास्त आणि सूर्योदय दरम्यानचा अर्धा रस्ता.

शुक्रवारची प्रार्थना

शुक्रवारची नमाज आठवड्याच्या इतर सहा दिवसांच्या दुहराच्या प्रार्थनेची जागा घेते. या सामूहिक प्रार्थनेची अचूक वेळ मशिदीनुसार बदलते, परंतु सर्व बाबतीत ती दुहर नंतर आणि अस्रच्या वेळेपूर्वी केली पाहिजे. जर एखादी व्यक्ती मंडळीत सामील होऊ शकत नसेल तर त्यांनी त्याऐवजी दुहरची नमाज केली पाहिजे. ही नमाज पुरूषांसाठी जमातसोबत करणे अनिवार्य आहे. महिलांना मशिदीमध्ये जुम्मा अदा करण्याचा किंवा जुहरची नमाज अदा करण्याचा पर्याय आहे.

इतर सलत

ईदची नमाज

मुख्य लेख: ईदची नमाज

तरावीह

मुख्य लेख: तरावीह

सलात क़ियाम अल्लायल या नावानेही ओळखले जाते, ही सलत नफिलाह (अरबी: صلاة نفل म्हणजे 'स्वैच्छिक/वैकल्पिक सलह (औपचारिक पूजा)') मानली जाते आणि रमजान महिन्यात केली जाते. इशाच्या प्रार्थनेनंतर, मंडळीत नमाज केली जाते. 20 रकात सामान्यतः केले जातात; दर चार रकातांनी थोडी विश्रांती घेतली जाते. तरावीह हा शब्द तरविहा या शब्दापासून आला आहे, ज्याचा अर्थ एक वेळ राहत (विश्रांती); दोन वेळची राहात (विश्रांती) तरविहतैन म्हणून ओळखली जाते, जी आठ रकात येते; तीन किंवा त्याहून अधिक वेळा राहात 12 किंवा त्याहून अधिक रकात येतात म्हणून त्याला तरावेह म्हणतात.

सलातुल जनाजा

समुदायातील मुस्लिम मृतांसाठी क्षमा करण्यासाठी सामूहिक नमाजकरण्यासाठी एकत्र येतात. या प्रार्थनेला सामान्यतः नमाज जनाजा असे म्हणले जाते. नमाज एका विशिष्ट पद्धतीने अतिरिक्त (चार) तकबीरांसह अदा केली जाते परंतु रुकू आणि सुजुद नाही. कोणत्याही मुस्लिमाच्या मृत्यूनंतर प्रत्येक मुस्लिम प्रौढ पुरुषावर अंत्यसंस्कार करणे बंधनकारक आहे, परंतु जेव्हा ते काही मोजके करतात तेव्हा ते सर्वांसाठी बंधनकारक नसते. महिलाही प्रार्थनेला उपस्थित राहू शकतात.

सलातुल इस्तिष्का

देवाकडून पावसाचे पाणी मागण्यासाठी हा नफील मानला जातो.