विद्यानिष्णात
विद्यानिष्णात किंवा तत्वज्ञानाचा मास्टर (इंग्लिश: एमफिल ; लॅटिन Magister Philosophiae) ही पदव्युत्तर पदवी आहे. शिकवलेला अभ्यासक्रम आणि एक ते दोन वर्षांचे मूळ संशोधन पूर्ण केल्यानंतर पदव्युत्तर विद्यार्थ्यांना एमफिल दिले जाऊ शकते, जे पीएचडी प्रोग्रामसाठी तात्पुरती नावनोंदणी म्हणून देखील काम करू शकते.
भारतातील विद्यापीठे कला, विज्ञान आणि मानविकी क्षेत्रातील सर्वात प्रगत पदव्युत्तर पदविका म्हणून एमफिल ही पदवी देतात. या पदवीचा कालावधी सामान्यतः दोन वर्षांचा असतो आणि त्यात शिक्षणाचा भाग आणि विस्तृत संशोधनाचा भाग, हे दोन्ही समाविष्ट असतात. अनेक विद्यापीठे त्यांच्या एकात्मिक एमफिल-पीएचडी प्रोग्राममध्ये नावनोंदणी देतात आणि एमफिल पदवीधारकांना डॉक्टरेट अभ्यासक्रमाच्या काही आवश्यकतांमधून सूट दिली जाते. जुलै २०२० मध्ये, भारत सरकारने जाहीर केले की, त्यांच्या नवीन राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणाचा भाग म्हणून, भारतात एमफिल बंद केले जातील.[१]