एकसष्ट अलंकार (साहित्य शास्त्र)

एकसष्ट अलंकार (साहित्य शास्त्र)-

  • १ उपमा,
  • २ अनन्वय
  • ३ उपमेयोपमा,
  • ४ उत्पेक्षा,
  • ५ ससंदेह,
  • ६ रूपक,
  • ७ अपह्लुति,
  • ८ श्लेष,
  • ९ समासोक्ति,
  • १० निदर्शना,
  • ११ अप्रस्तुतप्रशंसा,
  • १२ अतिशयोक्ति,
  • १३ प्रतिवस्तूपमा,
  • १४ द्दष्टांत,
  • १५ दीपक,
  • १६ तुल्ययोगिता,
  • १७ व्यतिरेक,
  • १८ आक्षेप,
  • १९ विभावना,
  • २० विशेषोक्ति,
  • २१ यथासंख्य,
  • २२ अर्थांतरन्यास,
  • २३ विरोध,
  • २४ स्वमावोक्ति,
  • २५ व्याजस्तुति,
  • २६ सहोक्ति,
  • २७ विनोक्ति,
  • २८ परिवृत्ति,
  • २९ भाविक,
  • ३० काव्यलिंग,
  • ३१ पर्यायोक्त,
  • ३२ उदात्त,
  • ३३ समुच्चय,
  • ३४ पर्याय,
  • ३५ अनुमान,
  • ३६ परिकर,
  • ३७ व्याजोक्ति,
  • ३८ परिसंख्या,
  • ३९ करणमाला,
  • ४० अन्योन्य,
  • ४१ उत्तर,
  • ४२ सूक्ष्म,
  • ४३ सार,
  • ४४ असंगति,
  • ४५ समाधि,
  • ४६ सम,
  • ४७ विषम,
  • ४८ अधिक,
  • ४९ प्रत्यनीक,
  • ५० मीलित,
  • ५१ एकावली,
  • ५२ स्मरण,
  • ५३ भ्रांतिमान्,
  • ५४ प्रतीप,
  • ५५ सामान्य,
  • ५६ विशेष,
  • ५७ तद्‌गुण,
  • ५८ अतदगुण,
  • ५९ व्याघात,
  • ६० संसृष्टि, आणि
  • ६१ अंगांगिसंकर,

(काव्यप्रकाश)

कांहींच्या मतें अलंकारांची संख्या ६८, आहे, (म. श. को.)