आणा (नाणे)

भारतातील ऐतिहासिक चलन
(आणा या पानावरून पुनर्निर्देशित)


आणा ब्रिटिश भारतात वापरलेले चलनाचे एक घटक होते, ज्याची किंमत १⁄१६ रुपया इतकी होती.[१] एक आणा चार (जुने) पैसे किंवा बारा पईंमध्ये विभागला जात असे (अशा प्रकारे एका रुपयामध्ये १९२ पई होते). रुपयाचे दशांशन केले आणि १०० (नवीन)पैश्यांमध्ये विभाजीत करण्यात आले, आणि एका आण्याची किंमत ६.२५ पैसे झाली.  १९५७ मध्ये जेव्हा भारताने चलनाचे दशांशीकरण केले तेव्हा आण्याचे निर्मूल्यीकरण झाले , त्यानंतर १९६१ मध्ये पाकिस्तान मध्ये सुद्धा हेच झाले. आण्याची जागा ५ पैशांच्या नाण्याने घेतली, जी १९९४ मध्येच बंद केली गेली आणि २०११ मध्येया नाण्यांचे पण निर्मूलयीकरण केले गेले. असे असूनही, ५० पैशांची नाणी अजूनही कधीकधी ८ आणा म्हणून ओळखली जातात, आणि २५ पैशांच्या नाण्याला ४ आणे हे टोपणनाव आह. आणा हा शब्द वारंवार एक १/१६ हा अपूर्णांक व्यक्त करण्यासाठी वापरला जातो.

एक आण्याची, तांब्याच्या अर्धा आण्याची आणि चांदीच्या दोन आण्याची नाणी चलनात होती.[२] रुपयाचे मूल्य १ एस ६ डी [३] असून त्याचे ११.६ ग्राम वजनाचे ९१६.६६ दंड चांदीचे नाणे होते.[४]

ब्रिटिश राजवटीत आणि बरीच रियासतांनी, आणि स्वातंत्र्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानच्या चलनाचे दशांशीकरण होईपर्यंत आण्याचे नामांकित टपाल तिकिट जारी केले होते.

संकेत संपादन

पहिली संख्या रुपयांची संख्या आहे, दुसरी आण्यांची (१/१६) संख्या आहे, तिसरी म्हणजे पैशाची संख्या (१/६४) आणि चौथी म्हणजे पायांची संख्या (१/१ 2 २). उदाहरणे खाली आहेत.

  • रुपये १/१५/३/२ = रुपये १.९९४७
  • रुपये १/८/३ = १.५४५ रुपये
  • रुपये १/४ = १.२५ रुपये

नाणी संपादन

[५]

मुद्रांक संपादन

हे सुद्धा पहा संपादन

संदर्भ संपादन

  1. ^ "Republic India Coinage". Archived from the original on 2015-03-24. 2021-02-08 रोजी पाहिले.Accessed 14 July 2011.
  2. ^ "British India Coinage - Coins of Queen Victoria". Reserve Bank of India.
  3. ^ Schedule of Par Values, Currencies of Metropolitan Areas, The Statesman's Year Book 1947, pg xxiii, Macmillan & Co
  4. ^ "British India Coinage". Reserve Bank of India.
  5. ^ नाणकशास्त्र, म. के. ढवळीकर, महाराष्ट्र ग्रंथ साहित्य निर्मिती मंडळ, मुंबई