अल्ट्रासाऊंड

**अल्ट्रासाऊंड**
	sound waves with frequencies above the human hearing range
	माध्यमे अपभारण करा
	विकिपीडिया
उपवर्ग	acoustic wave,; medical service
अधिकार नियंत्रण
	Q162564; जीएनडी ओळखण: 4061555-8; एलसीसीएन ओळखण: sh85139494; बीएनएफ ओळखण: 11959494b; एनडीएल ओळखण: 00573658; BNCF Thesaurus ID: 7912; एनकेसी ओळखण: ph183320; National Library of Israel J9U ID: 987007560944005171
	रिसोनेंटेर; पेटस्केन; सखोलीया; ओपनस्ट्रीट मॅप; शोधक साधन; चित्रित शोध;

ultrasonido (es); Ультрадыбыс (kk-kz); Ultrabunyi (ms); ۋلترادىبىس (kk-cn); Ултразвук (bg); Ultrason (tr); بالاصوت (ur); ultrazvuk (sk); Ультразвук (uk); 超音波 (zh-hant); 超声波 (zh-cn); 초음파 (ko); Ультрадыбыс (kk); ultrasono (eo); ultrazvuk (cs); Ultrazvuk (bs); শ্রবণাতীত শব্দ (bn); ultrason (fr); Ultrazvuk (hr); އަލްޓްރާ ސައުންޑް (dv); 超声波 (zh-my); אולטראשאל (yi); अल्ट्रासाऊंड (mr); Siêu âm (vi); ۋلترادىبىس (kk-arab); Wlʹtradıbıs (kk-latn); Ultraklank (af); ултразвук (sr); 超声波 (zh-sg); Ультрадыбыс (kk-cyrl); ultralyd (nn); ultralyd (nb); ಶ್ರವಣಾತೀತ (kn); شەپۆلی سەرووی دەنگ (ckb); ultrasound (en); موجات فوق صوتية (ar); အာထွာဆောင်း (my); 超聲波 (yue); ultrahang (hu); Ultrasoinu (eu); Ultrasoníu (ast); ultrasò (ca); Ultraschall (de); Ultrason (lmo); Ультрагук (be); فراصوت (fa); 超聲波 (zh); ultralyd (da); ულტრაბგერა (ka); 超音波 (ja); 超声波 (zh-hans); ultraääni (fi); אולטרה סאונד (he); 超音波 (zh-tw); 超声波 (wuu); पराश्रव्य (hi); అతిధ్వనులు (te); ultrajietna (se); Wlʹtradıbıs (kk-tr); Chhiau-im-pho (nan); ultrajiõnn (sms); மீயொலி (ta); ultrasuoni (it); ultraljud (sv); 超聲波 (zh-hk); ultrageluid (nl); 超聲波 (zh-mo); Ultratovush (uz); الٹرا ساؤنڈ (pnb); Ultrasonik (id); การบันทึกด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (th); ультразвук (ru); Ултразвук (mk); ultrassom (pt); Ultrasonaic (ga); ਅਲਟਰਾਸਾਉਂਡ (pa); Ультра үн (ky); Ultragarsas (lt); Ultrazvok (sl); ultraheli (et); Ուլտրաձայն (hy); ультрагук (be-tarask); Ultrasound (war); ultradźwięki (pl); അൾട്രാസൗണ്ട് (ml); Ultrazvuk (sh); uwchsain (cy); ultrasoond (sco); Ултразвук (rue); Ultrasunet (ro); ultrasón (gl); Ultraskaņa (lv); Υπέρηχος (el); ultrajienâ (smn) onde percepibili a 20.000 Hz (it); যেসব শব্দের কম্পাঙ্ক মানুষের শ্রবণসীমার ঊর্ধ্বে অবস্থিত (bn); onde mécanique de fréquence trop élevée pour être perçues par l'oreille humaine (fr); zvučni valovi kojima je frekvencija veća od gornje granice osjetljivosti čovječjeg uha (hr); sound waves with frequencies above the human hearing range (en); unhörbare hochfrequente Schallwellen (de); 频率超过人耳可以听到的最高阈值的声波 (zh); lyd med en frekvens højere end det menneskelige øre kan opfatte, omkring 20 kilohertz (da); İnsan işitme aralığının üzerinde frekanslara sahip ses dalgaları (tr); 人間の耳には聞こえない高い振動数をもつ音波 (ja); dźwięki o częstotliwości wyższej niż słyszalna dla ucha ludzkiego (pl); lyd med en frekvens høyere enn det menneskets øre kan oppfatte, rundt 20 kilohertz (nb); onhoorbaar geluid op hoge frequentie (nl); ääni, jonka taajuus on ihmisen kuuloalueen yläpuolella (fi); sound waves with frequencies above the human hearing range (en); onda mecánica lonxitudinal cunha frecuencia superior a 20,000 Hz, alén da capacidade perceptiva humana (gl); zvukové vlnění s frekvencemi nad rozsahem lidského slyšení (cs); tecnología médica (es) Ultrasuono (it); অতিস্বনক শব্দ, শ্রবণোত্তর শব্দ, আলট্রাসাউন্ড, পরাধ্বনি, পরাশব্দ (bn); ondes ultrasonores, ultra son, ultra-son, onde ultrasonore (fr); موجات فوق سمعية, فوق سمعي, الأمواج فوق الصوتية, فوق صوتي, أمواج فوق الصوتية (ar); ultradźwięk (pl); Гальтона свисток (ru); Ultrasó, Ultrasons (ca); Schallkeule, Ultraschallwellen (de); Ultra som, Ultra-som (pt); Ultrason (gl); ماورای صوت (fa); 超高音, 超音波, 超声 (zh); Ultragarso banga (lt); Ultrason nasıl çalışır (tr); Ultrasonic, الٹراساؤنڈ, الٹراسونک, الٹرا ساؤنڈ, Ultrasound, Ultrasounds (ur); Suara ultra (id); Sóng siêu âm (vi); การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง, อัลตร้าซาวด์, ตรวจอัลตร้าซาวด์, อุลตร้าซาวด์, การตรวจด้วยคลื่นอัลตราซาวนด์, Ultrasonogram, การตรวจอัลตร้าซาวด์, การตรวจอัลตราซาวนด์, อัลตราซาวด์, อุลตราซาวด์, Ultrasonography, Ultrasound (th); Ultraljod, Ultrasonisk (nn); אולטרסאונד, אולטראסאונד, אולטרה-סאונד, אולטרא-סאונד, על-שמע, אולטרא סאונד, על-שמעי, על שמע (he); Ultrasoon, Ultrasoon geluid, Ultrasone, Ultrasone trillingen (nl); 超聲波 (zh-hant); पराश्रव्य ध्वनि, पराश्रव्य तरंगें, पराध्वनि गति, पराध्वनि (hi); högfrekvent ljud (sv); Ultrasunete, Unde ultrasonore (ro); ultrasonic waves (en); Ultravoĉo (eo); 超音波式 (ja); אולטראסאונד (yi)

अल्ट्रासाऊंड म्हणजे मानवी श्रवणक्षमतेपेक्षा (ऑडिबल रेंज) जास्त वारंवारता (फ्रेक्वंसी) असणाऱ्या ध्वनी लहरी अल्ट्रासाऊंडचे भौतिक गुणधर्म "सामान्य" (ऐकण्यायोग्य) आवाजापेक्षा वेगळे नसतात, फक्त ते ऐकू येत नाही हा त्यातला फरक असतो. ही मर्यादा व्यक्तीपरत्वे भिन्न असू शकते आणि पण साधारणपणे निरोगी तरुण प्रौढांमध्ये अंदाजे 20 किलोहर्ट्ज इतकी (20,000 हर्ट्ज) असते. अल्ट्रासाऊंडने निदान करणारी उपकरणे 20 किलोहर्ट्ज पासून कित्येक गिगाहर्ट्ज पर्यंत वारंवारतेवर काम करतात.

अल्ट्रासाऊंड बऱ्याच वेगवेगळ्या क्षेत्रात वापरला जातो. याचा उपयोग वस्तू शोधण्यासाठी आणि अंतर मोजण्यासाठी केला जातो. अल्ट्रासाऊंड इमेजिंग किंवा सोनोग्राफी बहुधा वैद्यकीय क्षेत्रात वापरली जाते. वेगवेगळी उत्पादने आणि रचनांच्या क्षतिविरहित चाचण्यांमध्ये (नॉनडिस्ट्रक्टिव्ह टेस्टिंग), अदृश्य दोष शोधण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड वापरला जातो. औद्योगिकदृष्ट्या, अल्ट्रासाऊंड स्वच्छतेकरता, दोन भौतिकदृष्ट्या वेगळे असणारे पदार्थ मिसळणे आणि रासायनिक प्रक्रियेला गती देण्यासाठी वापरला जातो. वटवाघूळ आणि पोर्पोइसेससारखे प्राणी शिकार आणि त्यांच्या मार्गातील अडथळे शोधण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड वापरतात.

इतिहाससंपादन करा

ध्वनीशास्त्र , ध्वनीचे विज्ञान याचा अभ्यास, पायथागोरस इतकाच पूर्वीपासून इ.स.पूर्व ६ व्या शतकात सुरू झाला, ज्याने तंतुवाद्यांच्या गणितीय गुणधर्मांवर लिखाण केले. वटवाघळांमधील इकोलोकेशन (ध्वनीच्या सहाय्याने मार्गातील अडथळे आणि ईस्पित जागा शोधण्याची क्षमता) लाझ्झारो स्पॅलॅझीनी यांनी शोधून काढली. जेव्हा त्यांनी हे सिद्ध केले की वटवाघूळ या क्षमतेचा वापर करून प्रवास करतात. व्हा चमत्पादकांमधील प्रतिध्वनी इ .'फ्रान्सिस गॅल्टन' यांनी 'गॅल्टन शिटी'चा शोध लावला, ही एक समायोज्य शिटी होती ज्यातून अल्ट्रासाऊंड तयार केले जाऊ शकत होते.

व्याख्यासंपादन करा

अल्ट्रासाऊंडशी संबंधित अंदाजे वारंवारता, काही अनुप्रयोगांच्या मार्गदर्शक मार्गदर्शकासह अमेरिकन नॅशनल स्टँडर्ड इन्स्टिट्यूटने अल्ट्रासाऊंडची व्याख्या "20 केएचझेड पेक्षा जास्त ध्वनी येथे वारंवारता" म्हणून केली आहे. वातावरणीय दाब असलेल्या हवेमध्ये, अल्ट्रासोनिक लहरींची लांबी 1.9 सेमी किंवा त्यापेक्षा कमी असते.

सुरक्षिततासंपादन करा

१२० डेसिबलपेक्षा जास्त प्रमाणात अल्ट्रासाऊंडच्या व्यावसायिकदृष्ट्या सामोरे गेल्याने श्रवणक्षमतेवर विपरीत परिणाम होतो. १५५ डेसिबलपेक्षा जास्त प्रमाणात अनुभवल्याने मानवी शरीरासाठी हानिकारक-तापदायक परिणाम होऊ शकतात आणि असे मानले गेले आहे की १८० डेसिबलपेक्षा जास्त ध्वनीतीव्रता वाढल्यास मृत्यू होऊ शकतो. नॉन-आयनीकरण विकिरण (एजीएनआयआर) वर यूकेच्या स्वतंत्र सल्लागार गटाने २०१० मध्ये एक अहवाल तयार केला, जो यूके हेल्थ प्रोटेक्शन एजन्सी (एचपीए) ने प्रकाशित केला होता. या अहवालात सामान्य जनतेसाठी ७० डेसिबल (20 किलोहर्ट्ज ) आणि १०० डेसिबल (25 किलोहर्ट्ज आणि त्याहून अधिक) पर्यंतच्या हवायुक्त अल्ट्रासाऊंड साउंड प्रेशर लेव्हल (एसपीएल) पर्यंत एक्सपोजर मर्यादेची शिफारस केली गेली आहे.