"बाल नाट्य" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

बालप्रेक्षकांचे मनोरंजन करताकरताना नाटकांच्याद्वारे त्यांचे व्यक्तिमत्त्व घडवण्याचा प्रयत्न करणे हे '''बालरंगभूमी'''चे उद्दिष्ट असते. ही नाटके बालकांसाठी लिहिली असली, तरी ती केवळ बालकांनी सादर केली नसतात. नाटकांतील कथानकानुसार पात्रयोजना करून बालकांचे मनोरंजन होईल अशा रीतीने ही बालनाट्ये रंगमंचावर दाखविली जातात. या नाटकांत केवळ बालकांनाच प्राधान्य असेल असे नाही. नाटकांमध्ये लहानमोठ्या वयाची माणसे, प्राणी, पक्षी, राक्षस, भुते यांतले काहीही असू शकते. लोककथा, परीकथा, साहसकथा किंवा बालकांच्या समस्या असे या नाटकांचे विषय असतात. अशी नाटके रंगमंचावर सादर करण्यासाठी दिग्दर्शकाला प्रत्यक्ष मुलांच्या डोळ्यांनी व मनाने नाटकाकडे बघावे लागते. ठाशीव कथासूत्र, सोपे, चटकदार आणि चटपटीत संवाद हे या नाटकांचे वैशिष्ट्य असते. मुलांचे भाषाज्ञान प्रौढांइतके प्रगल्भ नसल्याने नाटकांत संवादापेक्षा प्रकाशयोजना, कथेला अनुसरून वातावरणनिर्मिती, पात्रांची वेषभूषा आणि रंगमंचव्यवस्थापन यांकडे अधिक लक्ष द्यावे लागते. मुलांना जास्त ताण सहन होण्यासारखा नसल्याने नाटकातले वातावरण हलकेफुलके ठेवावे लागते.

 

==मुलांसाठी नाटके लिहिणारे काही लेखक आणि त्यांची बालनाट्ये==

* '''अतुल पेठे :''' आनंदी गावचा गम्मतराव, दि ग्रेट गाढव सर्कस.

* '''अनंत काणेकरः''' चांदपरी, सोनपरी.

* '''आत्माराम सामंत :''' आगपेटीतला राक्षस

* '''कृष्णदेव मुळगुंद :''' अपराध कुणाचा, असा मी काय गुन्हा केला?, जादूनगरीतील राजकन्या, ठकसेन राजपुत्र, पाचूच्या बेटावर.

* '''वसुधा पाटील :''' सिंड्रेला.

* '''वामन पात्रीकर :''' काऊ काऊ दार उघड.

* '''विजय तेंडुलकर :''' चिमणा बांधतो बंगला, बॉबीची गोष्ट, राजाराणीला घाम हवा.

* '''विनोद हडप :''' हॅलो हरी एक्का दुर्री तिर्री.