"अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
Mahitgar (चर्चा | योगदान)
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १:
{{भाषांतर}}
इतर सजिवांप्रमाणेसजीवांप्रमाणे किंबहूनाकिंबहुना इतर सजीवापेक्षा अधीकअधिक चांगल्या रीतीने [[अभिव्यक्त होणे]] हिही मनुष्य प्राण्याची नैसर्गिक गरज अथवा प्रेरणा आहे.जगातील जगात [[लोकशाही]] आणि स्वातंत्र्य बळकट करण्याकरिता विवीधविविध चळवळी आणि बौद्धीकबौद्धिक आणि न्यायिक चिकित्सेतूनचिकित्सांमधून [[अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यस्वातंत्र्या]]स मुलभूतमूलभूत स्वातंत्र्याचा दर्जा दिला गेला आहे. तसेच, या स्वातंत्र्याच्या व्याख्येच्या कक्षा अधिकाधीकअधिकाधिक कशाविस्तारित विस्तारीतठेवण्यासाठी ठेवताकरावयाच्या येतीप्रयत्‍नांचे याचेमहत्त्व प्रयत्नाचेभारतानेच महत्वनव्हे वैश्विकतर जागतिक स्तरावर तसेच भारताही मान्य केले गेले आहे. स्वातंत्र्य हे जन्मसिद्ध असल्याचे कितीही गुणगान केले तरी इतर मूलभूत हक्कांप्रमाणेच अभिव्यक्तिस्वातंत्र्याससुद्धा अभिव्यक्तीकायद्याच्या स्वातंत्र्यासमर्यादेशी सुद्धाआणि कायदे विषयक मर्यादा आणिसांस्कृतिक सांस्कृतीकपारंपरिक परिपेक्षाशीवातावरणाशी सामना करावयास लागतो.[[अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यअभिव्यक्तिस्वातंत्र्या]] ने नियमीतनियमबद्ध होणारेहोणार्‍या स्वांतत्र्यव्यक्तिस्वातंत्र्याचा, त्याच्या विस्तारविस्तारकक्षांचा कक्षा आणिमर्यादांचा याव्यक्ती, स्वातंत्र्याच्यासमूह, मर्यादांचात्यांची स्थलकालस्थलकालसापेक्ष सापेक्षसंस्कृती, असाइतर व्यक्ती,मूलभूत समूहस्वातंत्र्यअधिकार,इतर मुलभूतत्यांच्या स्वातंत्र्य,अधिकार,हक्क,-कर्तव्यांच्या संकल्पना; संबधीतआणि विवीधसंबधित विविध कायदे आणि संस्कृतीवरयांवर परिणाम होत असतो.
माध्यम कोणतेकाकोणतेही असेनाअसले तरी, अभिव्यक्ति स्वातंत्र्यानेअभिव्यक्तिस्वातंत्र्याने केवळ बोलण्याचेच स्वातंत्र्य नाही तर माहिती किंवा कल्पना हवी असणे , मिळवणे, आणि देणे यांचे स्वातंत्र्यही अभिप्रेत होते.
 
freedom of expression indicateस् not only freedom of verbal speech but any act of seeking, receiving and imparting information or ideas, regardless of the medium used.
 
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य हा व्यक्तिगत स्वातंत्र्य आणि लोकशाही मूल्यांवर आधारीतआधारित मूलभूत मानवी अधिकार आहे. स्वतःस अभिव्यक्त करता येणे आणि स्वपरिपूर्ती करितास्वपरिपूर्तीकरिता अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य हिही किमान आवश्यकता असते आणि अभ्यक्तिअभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचे विचार स्वातंत्र्यासोबत घनीष्ठनातेघनिष्ठ नाते असते.
Freedom of expression is a fundamental human right that draws on values
of personal autonomy and democracy. It is closely connected to freedom
of thought and is a precondition for individuals’ self-expression and self-
fulfillment. <ref> html version of the file [http://www.nccr-trade.org/images/stories/mira/ict_freedom%20of%20expression.pdf. The Right to Express Oneself and to Seek Information Rikke Frank Jørgensen] फेब्रू४फेब्रु४ २०१० सायं ७:२२ लाजशी दिसली </ref>
 
सर्व भारतीय, भारतीय घटनेच्या preambleच्या माध्यमातूनप्रास्ताविकेत सर्व नागरीकांनाभारतीय उपलब्धनागरिकांना करून देण्याच ध्येय ठेवतात त्यात विचारवैचारिक आणि अभिव्यक्तीच्या स्वातंत्र्याचा असल्याचा समावेश आहे. घटनेच्या कलम १९ मध्ये या स्वातंत्र्याचा पुनरूच्चार केला आहे. [[मानवाधिकाराचेमानवाधिकाराच्या वैश्विकजागतिक घोषणापत्रघोषणापत्रा]] मध्येमध्येदेखील देखीलभारतीय घटनेचे कलम १९ अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य उअपलब्धउपलब्ध करून देण्याबद्दलदेते उल्लेखकरतेअसा उल्लेख आहे.
 
==अभिव्यक्ती आणि अभिव्यक्ति स्वातंत्र्यअभिव्यक्तिस्वातंत्र्य म्हणजे काय==
मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र कलम १९ अनुसार ''प्रत्येकास [[मतस्वातंत्र्य]] व [[भाषणस्वातंत्र्य]] असण्याचा अधिकार आहे. या अधिकारात कोणतीही ढवळाढवळ न होता मत बाळगण्याच्या स्वातंत्र्याचा , तसेच कोणत्याही माध्यमातून व सीमांचा विचार न करता माहिती व विचार ग्रहण करण्याचा प्रयत्नप्रयत्‍न करणे, ती मिळवणे व इतरांना ती देणे यासंबधीच्या स्वातंत्र्याचा समावेश होतो.''
 
===broad special purposes to serve===
ओळ २४:
5) All members of society would be able to form their own beliefs and communicate them freely to others.<ref>Google's cache of [http://www.goforthelaw.com/articles/fromlawstu/article16.htm Surabhi Singhi
IV Semester, National Law University, Jodhpur]. It is a snapshot of the page as it appeared on 5 Apr 2010 19:03:17 GMT. </ref>
==ऐतिहासिक , राजकीय, न्यायिक,सांस्कृतीक,वैचारीक परिपेक्षसांस्कृतिक व वैचारिक दृष्टिकोन==
शांततामयपद्धतीनेप्रागैतिहासिक सत्याच्याकाळापासून आग्रहातूनअस्तित्वात प्रागाइतिहासिक काळापासून,असलेली काही तत्कालीन मुल्येमूल्ये आधूनिकआधुनिक काळात, शांततामयपद्धतीने व्यक्त झालेल्या सत्याच्या आग्रहातून, स्विकार्हस्वीकारार्ह नसली तरीही, प्राचीन भारतीय संस्कृतीत तत्वज्ञतत्त्वज्ञांनी आणि राज्यकर्यांनीराज्यकर्त्यांनी वेळोवेळी अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचे मुल्यमूल्य परोक्ष अथवा अपरोक्षअपरोक्षरीत्या जपण्याचे प्रयत्नप्रयत्‍न केल्याचे आढळून येते. जैन, बौद्ध आणि वैदीकवैदिक/अवैदीकअवैदिक विचारप्रणालीत विचारांचे आदानप्रदान बर्‍यापैकी मुक्तपणे होत असावे.{{संदर्भ हवा}}
 
मध्ययूगिनमध्ययुगीगिन काळात या स्वारतंरत्र्यावरस्वातंत्र्यावर अस्पृश्यता, जातीय उतरंडी, धर्मांधतेने मर्यादा आणल्याचेही लक्षात येते.ब्रिटीशोत्तर ब्रिटिशोत्तर काळापासून यूरोपिययुरोपीय प्रागतीकप्रागतिक लोक्शाहीमुल्यांशीलोकशामूल्यांशी परिचय होऊ लागल्यानंतर विवीधविविध सामाजिक आणि राजकीय सुधारकांनी अभिव्यक्ती आणि इतर मूलभूत स्वातंत्र्ये मिळवण्याकरिता विवीधविविध चळवळी आणि संघर्ष केले. याचा परिपाक म्हणून ब्रिटीशांपासूनब्रिटिशांपासून स्वातंत्र्य मिळाल्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या चा समावेश मिळाल्यानंतर, घटनाकारांनी भारतीय राज्यघटनेत इतर मुलभूत हक्कांसोबत अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्याही समावेश केला.
 
[[अभिव्यक्त होणे|अभिव्यक्त होण्या]]करिता लागणार्‍या स्वातंत्र्याचस्वातंत्र्याचे वर्णन [[रविंद्रनाथ टागोर]] यांनी त्यांच्या ''Where the Mind is Without Fear'' या काव्यात केले आहे.
 
 
ओळ ५७:
 
 
===अधिकार प्राप्ती चाप्राप्तीचा इतिहास===
Over time, opposing forces arose: the need to express ideas and opinions in written form, and the desire by some to control free expression. Thus, the Greek epic poet Homer (ninth or eighth century BC) supported free expression, but Solon (630–560 BC), the first great lawmaker of Athens, banned "speaking evil against the living and the dead." Pericles, the leader of democratic Athens, extolled freedom of speech as the defining distinction between the rival city-states of Athens and Sparta. Nonetheless, after the Peloponnesian Wars, the Athenian Assembly ordered Socrates to drink poison as punishment for lecturing about unrecognized gods and corrupting youth by encouraging them to question authority.<ref>http://www.democracyweb.org/expression/history.php</ref>
 
==परिघपरीघ==
Freedom of Speech and expression means the right to express one's own convictions and opinions freely by words of mouth, writing, printing, pictures or any other mode. It thus includes the expression of one's idea through any communicable medium or visible representation, such as gesture, signs, and the like. This expression connotes also publication and thus the freedom of press is included in this category. Free propagation of ideas is the necessary objective and this may be done on the platform or through the press. This propagation of ideas is secured by freedom of circulation. Liberty of circulation is essential to that freedom as the liberty of publication. Indeed, without circulation the publication would be of little value. The freedom of speech and expression includes liberty to propagate not one's views only. It also includes the right to propagate or publish the views of other people; otherwise this freedom would not include the freedom of press. <ref>[http://www.goforthelaw.com/articles/fromlawstu/article16.htm Surabhi Singhi] . It is a snapshot of the page as it appeared on 5 Apr 2010 19:03:17 GMT. </ref>
 
ओळ ६८:
 
==अभिव्यक्तीची माध्यमे==
==अभिव्यक्ती, प्रताधिकार आणि बौद्धीकबौद्धिक संपदा यांचा परस्पर संबंध==
=='''''Article 19''''' {Protection of certain rights regarding freedom of speech, etc.}==
ओळ ९१:
 
==माफक बंधने==
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य भारतीय घटनेने दिलेल्या मुलभूतमूलभूत अधिकारातअधिकारांत असले तरी खालील पैकी एखाद्या कारणाने शासन व्यक्ती किंवा समूहाच्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर माफक बंधने घालू शकते.
[[ देशाचे सार्वभौमत्व]] , [[राष्ट्रीय एकात्मता]] , [[राष्ट्रीय सूरक्षासुरक्षा]] , [[मैत्रीपूर्ण आंतरराष्ट्रीय संबध]] [[सार्वजनिक सुव्यवस्था]] (पब्लीकपब्लिक ऑर्डर-सरकारी नियम {{मराठी शब्द सुचवा}) , [[सभ्यता]] , [[नैतीकतानैतिकता]] यांपैकी एखाद्या गोष्टीचा भंग होत असल्यास, किंवा [[न्यायालयाची अवमानना]] , [[बदनामी]] , [[गुन्ह्यास प्रोत्साहन]] वगैरे होत असल्यास, व्यक्ती किंवा समूहाच्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर शासन माफक बंधने घालू शकते.
 
या गोष्टींच्या संदर्भातसंदर्भांत
[[सार्वभौमत्व]] , [[राष्ट्रीय एकात्मता]] , [[राष्ट्रीय सूरक्षा]] , [[मैत्रीपूर्ण आंतरराष्ट्रीय संबध]] [[सार्वजनिक सुव्यवस्था]] (पब्लीक ऑर्डर {{मराठी शब्द सुचवा}) , [[सभ्यता]] , [[नैतीकता]] , [[न्यायालयाची अवमानना]] , [[बदनामी]] , [[गुन्ह्यास प्रोत्साहन]]
 
या गोष्टींच्या संदर्भात
 
Nothing in sub-clause (a) of clause (1) shall affect the operation of any existing law, or prevent the State from making any law, in so far as such law imposes reasonable restrictions on the exercise of the right conferred by the said sub-clause in the interests of the sovereignty and integrity of India, the security of the State, friendly relations with foreign States, }public order{{मराठी शब्द सुचवा}, decency or morality, or in relation to contempt of court, defamation or incitement to an offence.
Line १११ ⟶ ११०:
the carrying on by the State, or by a corporation owned or controlled by the State, of any trade, business, industry or service, whether to the exclusion, complete or partial, of citizens or otherwise.</ol></ol>
 
==अयोग्य्अयोग्य बंधने, बंधनांचा अतीरेकअतिरेक आणि सामाजिक दबाव==
 
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या लढाईत आपण काय मांडत आहोत हे लक्षात घेऊन आपल्या कलाकृतीशी त्या व्यक्तीने ठाम राहिले पाहिजे. त्याबाबत तडजोड करता कामा नये. लोकशाहीत प्रत्येक बाबीचा आदर केला गेला पाहिजे. कलावंत हे इतिहास लिहीत असतात. कोणतीही गोष्ट निषिद्ध नाही. एखादी बाब पटली नाही तर ती नाकारा, पण त्याचा अनादर करू नये असे मत [[जब्बार पटेल]] व्यक्त करतात.<ref>http://loksatta.in/index.php?option=com_content&view=article&id=58021:2010-03-27-17-46-46&catid=25:2009-07-09-02-01-06&Itemid=2</ref>
Line ११७ ⟶ ११६:
जेव्हा अशी बंधने येतात तेव्हा भाषेला, साहित्याला, कलाकृतीला नवे धुमारे फुटतात.<ref>Google's cache of http://epaper.esakal.com/esakal/20100328/5673794414277804586.htm. It is a snapshot of the page as it appeared on 28 Mar 2010 05:58:47 GMT. </ref>
 
==मानवाधिकार संबधीमानवाधिकारासंबधी आंतरराष्ट्रीय दस्ताएवज‌दस्त‍ऐवज==
Since the ideas put forward during the Enlightenment freedom of expression has been one of the fundamental human rights, and it has taken its place in all major international instruments protecting human rights<ref> http://www.nccr-trade.org/images/stories/mira/ict_freedom%20of%20expression.pdf.</ref>
===साम्यवादी दृष्टीकोणदृष्टिकोण===
===धार्मिक दृष्टीकोणदृष्टिकोण===
===युरोपीय दृष्टिकोण===
===यूरोपिय दृष्टीकोण===
===अमेरिकी दृष्टिकोण===
===आमेरीकन दृष्टीकोण===
===भारतीय दृष्टीकोणदृष्टिकोण===
 
==अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावरील आक्षेप==
 
==हे सुद्धाहेसुद्धा पहा==
*[[अभिव्यक्त होणे]]
*[[पार्‍हेशिया]]{{मराठी शब्द सुचवा}}
Line १३५ ⟶ १३४:
*[[सदस्य:Mahitgar/धूळपाटी२|संदर्भ घेण्याकरिता तात्पुरते पान]]
 
== लेखात प्रयुक्तवापरलेल्या संज्ञा ==
===शब्दाचा विशेष संदर्भ/अर्थ छटा===
 
{| class="wikitable"
|-
|प्रयूक्तप्रयुक्त शब्द || विशेष संदर्भ/अर्थ छटा
|-
| self-fulfillment (The full use of one's own abilities.) || स्व-परिपूर्ती
|-
|प्रयूक्तप्रयुक्त शब्द || विशेष संदर्भ/अर्थ छटा
|-
|प्रयूक्तप्रयुक्त शब्द || विशेष संदर्भ/अर्थ छटा
|-
|प्रयूक्तप्रयुक्त शब्द || विशेष संदर्भ/अर्थ छटा
|-
|प्रयूक्तप्रयुक्त शब्द || विशेष संदर्भ/अर्थ छटा
|}