"वांगे" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
(चर्चा | योगदान)
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १:
[[चित्र:Eggplant (Fruit).jpg|thumb|right|200px|वांग्याची पाने व फळ]]
'''वांगे''' (शास्त्रीय नाव: ''Solanum melongena'', ''सोलानम मेलाँजेना'' ;) ही ''सोलानम'' प्रजातीतील एक वनस्पती आहे. त्याची फळे [[स्वयंपाक|स्वयंपाकात]] खाद्यपदार्थ म्हणून वापरली जातात. मुळातील [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातून]] उगम पावलेल्या या वनस्पतीची लागवड आता [[उष्णकटिबंध|उष्णकटिबंधात]] व [[समशीतोष्णकटिबंध|समशीतोष्णकटिबंधात]] अन्य भूप्रदेशांमध्येही केली जाते. [[चीन]] मध्ये सर्वप्रथम वांगी वापरात आल्याचा उल्लेख आढळतो. महाराष्ट्रात पीक आल्यावर [[खंडोबा]]ला वांग्याचे भरीत अर्पण करण्याची प्राचीन परंपरा आढळतेआहे.
 
वांग्याला हिंदीत बैंगन व इंग्रजीत Brinjal किंवा Eggplant म्हणतात. संस्कृतमध्ये वृतांकम्वृन्तांकम्, भन्टाकी असे दोन शब्द आहेत.
 
[[निघण्टु रत्नाकर]] या ग्रंथात ''वांगे वृतांकंवृन्तांकं स्वादु तीक्ष्णोष्णं पाके कटु च'' असा वांग्याचा [[आयुर्वेद|आयुर्वेदीय]] उल्लेख आढळतो. तसेच 'वृतांकम्वृन्तांकम् बहुबिजानाम्बहुबीजानाम् कुष्मांडम् कोमलकोमलं विषम् | अर्थात - खूप बिया असलेले वांगे व फारच कोवळे कोहळे खाल्ले असता ते विषाप्रमाणे बाधते असे आयुर्वेदात नमूद केले आहे.-
[[चित्र:Aubergines.jpg|thumb|right|200px|टोपलीत ठेवलेली जांभळ्या सालीची वांगी]] वांग्यांची भाजी केली जातेकरतात. मोठ्या आकारमानाच्या काळ्या वांग्यांचे भरीत केले जातेकरतात. वांगी घालून वांगी[[भात]]ही केला जातोहोतो. वाळवलेल्या वांग्याचे [[लोणचे]]ही केले जाते.
 
==जाती==
वांगी प्रामुख्याने ३ प्रकारात आढळतात. गोल, लांब व सडपातळ, व ठेंगण्या झाडाची.
* वांग्याच्या पारंपरिक जाती -गुलाबी, हिरवी, पांढरी, जांभळी आणि काळ्या रंगाची वांगी,. ‘रवय’ आणि ‘कल्यामी’ अश्या दोन जातींची वांगी, आणि घुडी, वेली, बाणवांगे, भोंगाफाईट अशा आकारांमधली वांगी वसई भागात पिकतात.
* जाती - पुसा पर्पल क्लस्टर, पुसा क्रांती, पुसा अनमोल, पुसा पर्पल राउंड, अर्का शील, अर्का शिरीष, अर्का कुसुमाकर, अर्का नवनीत, आझाद क्रांती, विजय हायब्रीड.
* महाराष्ट्रात लागवडीस शिफारस केलेल्या वांग्याचे प्रकार - मांजरी गोटा, वैशाली, पुसा क्रांती, पुसा जांभळी गोल, पुसा जांभळी लांब
ओळ २२:
 
==वांग्यासंबंधी मराठी पुस्तके==
* गवार, भेंडी व वांग्याचे पदार्थ (प्रिया नाईक)
* वांगी मिरची टोमॅटो लागवड (डॉ. भी.गो. भुजबळ, डॉ. बी.बी. मेहेर)
* वांगी लागवड (डॉ. वि.ग.राऊळ)
* वांग्याचे चविष्ट रुचकर ५० प्रकार (ज्योती राठोड)
* वांग्याचे रुचकर ४३ प्रकार (ज्योती राठोड)
* वांग्याच्या पारंपरिक भाज्या (ज्योती राठोड)
 
==संदर्भ==
"https://mr.wikipedia.org/wiki/वांगे" पासून हुडकले