"समुद्रमंथन" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

[[चित्र:Awatoceanofmilk01.JPG|इवलेसे|उजवे|अंगकोरवट (कंबोडिया) येथील समुद्रमंथनाचे शिल्प]]https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A5%E0%A4%A8&action=edit

या प्रकारे देव आणि दानवांनी मंदार पर्वताची रवी व वासुकी सर्पाची दोरी करून समुद्रमंथन केले. वासुकी नागाच्या मुखाकडील बाजूस दैत्य आणि शेपटीकडील बाजूस देव होते. पुन्हा पुन्हा वासुकी नाग ओढला जात असल्यामुळे त्याच्या मुखातून अग्नी ज्वाला आणि धूर बाहेर आलायेई. त्या धुराने ढग तयार होऊन ते ढग थकलेल्या देवांवर पर्जन्यवृष्टी करू लागले. पर्वतावर झाडांच्या घासल्या जाण्यामुळे आग लागली. तेव्हा भगवान इंद्रानी पर्जन्यवृष्टी करून पर्वत शांत केला. वृक्षांचे दूध आणि औषधी रस समुद्रात आले. औषधांच्या अमृतासमान रस आणि दूध व सुवर्णयुक्त मंदाराचलावरील मणी यांच्या एकत्रीकरणाने पावन झालेल्या जलाला स्पर्श केल्याने देवांना अमरत्व प्राप्त होऊ लागले.

त्या संमिश्रणाने समुद्राचे पाणी ''दूध'' बनले. त्या दुधापासून ''तूप'' तयार झाले.सुरूवातीला याच समुद्रमंथनातून विष [[हलाहल]] निर्माण झाले होते. भगवान [[ब्रह्मदेव]]च्या विनंतीवरून भगवान [[शंकरदेव]]नेाने ते विष प्राशन केले. तेव्हापासून ते [[नीलकंठ]] या नावाने प्रसिद्ध झाले. त्यानंतर देव - दानवांनी अजून जोराने मंथन केले. त्यावेळी समुद्रातून अगणित किरणांचा व शीतल प्रकाशी व श्वेतवर्णी असा [[चंद्र]]/[[चंद्रदेव]] प्रकट झाला. चंद्रानंतर [[देवी लक्ष्मी]] आणि [[अप्सरा रंभा]],/

[[अप्सरा सुरा]](वारूणी) यांची उत्पत्ती झाली. त्याचवेळी श्वेतवर्णी [[उच्चैःश्रवा]] घोडा निर्माण झाला. भगवान नारायणांच्या वक्षावर सुशोभित होणारा उज्ज्वल [[कौस्तुभमणी]], सर्व इच्छा पूर्ण करणारी [[कामधेनु]] गाय व [[कल्पवृक्ष]],/[[पारिजातक]] तयार झाले. लक्ष्मी,रंभा, सुरा, चंद्र आणि उच्चैःश्रवा हे सर्व आकाशातून देवलोकी गेले. त्यानंतर हाती [[अमृत]]चा कमंडलू घेवून विष्णु अवतार देव [[धन्वंतरी]] प्रकट झाले. हा चमत्कार बघून दानवांमध्ये 'हे माझे, हे माझे' असा गोंधळ झाला. त्यानंतर चार दातांनी युक्त विशाल [[ऐरावत हत्ती]] निर्माण झाला. त्यास व उचैःश्रवा याला इंद्राने घेतले.

अमृत आणि लक्ष्मी या दोघांच्या प्राप्तीसाठी दानवांमध्ये फूट पडली. तेव्हा भगवान विष्णूंनी [[नरमोहिनी]]रूप धारण करून दानवांकडून अमृत घेतले आणि ते देवतांना दिले. देवतांनी ते अमृत प्राशन केले. तेव्हा [[केतू]] व [[राहू]]सुद्धा देवतांचे रूप धारण करून अमृत पिऊ लागला. अमृत राहूच्या कंठापर्यंत गेले असता चंद्रदेव आणि [[सूर्यदेव]]मुळे राहूचे रूप उघड केले. लगेचच भगवान विष्णूंनी आपल्या [[सुदर्शन चक्र]]ाने त्यांचे मस्तक धडापासून वेगळे केले. ते पृथ्वीवर पडून तडफडू लागले. तेव्हापासूनच त्यांचे सूर्य व चंद्राबरोबर वैमनस्य राहिले. त्यानंतर देव आणि दानवांमध्ये मोठे युद्ध झाले. त्यावेळी भगवान विष्णूंचे आणि [[नारायण]] अशी दोन्ही रूपे दिसू लागली. सुदर्शन चक्राने दानव कापले जाऊ लागले. तेव्हा दानव हे पृथ्वीत आणि समुद्रात लपले. देवांची जीत झाली. मंदाराचलाला पुन्हा त्याच्या जागेवर ठेवले गेले. देवांनी व इंद्राने सुरक्षिततेसाठी भगवान नराकडे अमृत दिले.