|
[[चित्र:IndraNooyiDavos2010ver2.jpg|thumb|इंद्राइंदिरा नूयी]]
'''इंद्राइंदिद्रा कृष्णमूर्ती नूयी''' ([[तमिळ भाषा|तमिळ]]: இந்திரா கிருஷ்ணமூர்த்தி நூயி) (जन्म : [[२८ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १९५५|१९५५]]:[[चेन्नई]], [[तमिळनाडू]], [[भारत]] - ) ह्या [[पेप्सीकोपेप्सिको]]' कंपनीच्या २ [[मे]] २००६ पासून२००६पासून चेअरमन व [[मुख्य कार्यकारी अधिकारी]] आहेत. या [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकन]] नागरिक असून जन्माने भारतीय आहेत. ३ आॅक्टोबर २०१८ रोजी त्या पेप्सिकोच्या संचालकपदावरून निवृत्त होतील.
फोर्ब्स मासिकाच्या ''जगातील १०० शक्तिशाली महिलां''च्या यादीत इंद्राइंदिरा नूयी यांना २००८ साली तेराव्या क्रमांकावर स्थान मिळाले होते. फाॅॅर्चुन मॅॅगझिनने त्यांना २००६ सालच्या सर्वात शक्तिशाली महिला व्यावसायिक जाहीर केले.<ref>इंंद्रा नूयी जीवन चरित्र लेखिका अन्नपूर्णा, अनुवाद ढापरे प्रसाद,मिरर प्रकाशन</ref>
==पूर्वायुष्य==
==इंद्रा नूयी यांचे शिक्षण== ▼चेन्नई येथील पारंंपरिक अणि सनातनी कृृष्णमूर्ती कुटुंंबात इंंद्राइंंदिरा यांंचा जन्म झाला. आई शांंता यांंचा त्यांंच्या आयुष्यावर विशेष प्रभाव आहे. ▼इंंद्राइंंदिरा यांच्या माहेरच्या कृष्णमूर्ती कुटुंबात [[संगीत|संगीता]]ला विशेष महत्त्व दिले जाई.त्यांच्या काकू अरूणाअरुणा साईराम या प्रख्यात गायिका असल्याने इंद्रानाइंदिरांना संगीताविषयी आवड निर्माण झाली.[[कर्नाटकी संगीत|कर्नाटकी]] संगीतातील वर्णमवर्णम् व किर्तनाईकीर्तनाई यांचा सराव इंद्राइंदिरा घरी करत असत. ▼
१९७२ मध्ये त्यांनी एमसीसी महाविद्यालयात प्रवेश घेतला. इंद्रा इंदिरा या काळात राॅक बँडच्या सदस्या होत्या आणि त्या [[गिटार]]ही वाजवत असत. ▼
संगीताच्या जोडीनेच त्या आपल्या बहिणीसह अलायन्स फ्रान्सकेस या संस्थेत [[फ्रेंच भाषा]] शिकायला गेल्या.कोणत्याही कार्यक्रमाचे आयोजन करणे, महाविद्यालयासाठी देणगी मिळविणे अशी विविध कामे त्यांनी यशस्वीपणे केली आहेत.[[क्रिकेट]] या खेळातही त्यांचं त्यांच्या संघातील त्यांचे योगदान विशेष आहे.<ref>इंंद्रा नूयी जीवन चरित्र लेखिका अन्नपूर्णा, अनुवाद ढापरे प्रसाद,मिरर प्रकाशन,२०१४</ref> ▼
▲== इंद्राइंदिरा नूयी यांचे शिक्षण==
* बी.एस्‌‍सी. (मद्रास ख्रिश्‍चन कॉलेज)
* एमबीए (आयआयएम कलकत्ता)
* एम.ए. (येल स्कूल ऑफ मॅनेजमेंट)
==महाविद्यालयीन कालखंंड==
▲इंंद्रा यांच्या माहेरच्या कृष्णमूर्ती कुटुंबात [[संगीत|संगीता]]ला विशेष महत्त्व दिले जाई.त्यांच्या काकू अरूणा साईराम या प्रख्यात गायिका असल्याने इंद्राना संगीताविषयी आवड निर्माण झाली.[[कर्नाटकी संगीत|कर्नाटकी]] संगीतातील वर्णम व किर्तनाई यांचा सराव इंद्रा घरी करत असत.
▲१९७२ मध्ये त्यांनी एमसीसी महाविद्यालयात प्रवेश घेतला.इंद्रा या काळात राॅक बँडच्या सदस्या होत्या आणि त्या [[गिटार]]ही वाजवत असत.
▲संगीताच्या जोडीनेच त्या आपल्या बहिणीसह अलायन्स फ्रान्सकेस या संस्थेत [[फ्रेंच भाषा]] शिकायला गेल्या.कोणत्याही कार्यक्रमाचे आयोजन करणे, महाविद्यालयासाठी देणगी मिळविणे अशी विविध कामे त्यांनी यशस्वीपणे केली आहेत.[[क्रिकेट]] या खेळातही त्यांचं त्यांच्या संघातील योगदान विशेष आहे.<ref>इंंद्रा नूयी जीवन चरित्र लेखिका अन्नपूर्णा, अनुवाद ढापरे प्रसाद,मिरर प्रकाशन,२०१४</ref>
==कामाचा अनुभव==
आयआयएम मधून पदवी प्राप्त केल्यावर इंद्राइंदिरा यांनी पहिली नोकरी टुटाल या ब्रिटीशब्रिटिश टेक्सटाईल कंपनीत केली. त्यानंतर जाॅन्सन अँडअॅन्ड जाॅन्सन या कंपनीत ब्रँड मॅनेजर म्हणून स्टेफ्री विभागाची जबाबदारी त्यांनी पार पाडली.१९७८ मध्ये१९७८मध्ये त्यांची येल विद्यापीठात पब्लिक मॅनेजमेंट ॲन्ड प्रायव्हेट मॅनेजमेंट या अभ्यासक्रमासाठी निवड झाली.येथे अभ्यासक्रमाव्यतिरीक्तअभ्यासक्रमाव्यतिरिक्त इंद्राइंदिरा विविध गोष्टी शिकल्या. त्यातून व्यवसायात लागणारी अंतःप्रेरणा, ज्वलंत इच्छाशक्ती आणि निर्णयक्षमता हे गुण त्यांनी आत्मसात केले.
त्या येल काॅर्परेशनच्या विश्वस्त म्हणूनही काम पाहतात. १९८० मध्ये त्यांनी बोस्टन समूहात नोकरी स्वीकारली. येथे त्यांनी सहा वर्षे आंतरराट्रीय काॅर्पोरेट नीतिमत्ता या प्रकल्पावर कार्य केले. या नोकरीमुळेच एक बुद्धीमानबुद्धिमान व्यावसायिक म्हणून त्या ओळखल्या जाऊ लागल्या.
==विवाह==
१९८३ साली इंद्राइंदिरा अणि राजकिशन नूयी यांचा विवाह झाला.त्यांचे पती व्यवसायाने इंजिनीअर असून मास्टर्स इन बिझनेस मॅनेजमेंट या विषयात त्यांनी शिकागो विद्यापीठातून पदवी घेतली आहे. इंंद्रा इंंदिरा नूयी यांंना दोन मुली आहेत. ▼▲चेन्नई येथील पारंंपरिक अणि सनातनी कृृष्णमूर्ती कुटुंंबात इंंद्रा यांंचा जन्म झाला. आई शांंता यांंचा त्यांंच्या आयुष्यावर विशेष प्रभाव आहे.
▲१९८३ साली इंद्रा अणि राजकिशन नूयी यांचा विवाह झाला.त्यांचे पती व्यवसायाने इंजिनीअर असून मास्टर्स इन बिझनेस मॅनेजमेंट या विषयात त्यांनी शिकागो विद्यापीठातून पदवी घेतली.इंंद्रा यांंना दोन मुली आहेत.
==कारकीर्दीतीलकारकिर्दीतील महत्वाचेमहत्त्वाचे टप्पे==
आपल्या मुलीच्या जन्मानंतर इंद्राइंदिरा यांनी १९८६मध्ये मोटोरोला कंपनीत काॅर्पोरेट स्टेटजीस्ट्रॅटेजी आणि प्लॅनिंग या विभागाचीविभागाच्या प्रेसिडेंट आणि डायरेक्टर म्हणून कार्यभार स्वीकारला. त्यांच्या कारकीर्दीतच पहिला पेजरकारकिर्दीतच या कंपनीने जगासमोर पहिला [[पेजर]] आणला. ज्यातूनत्यातून मोबाईल क्षेत्रात क्रांती झाली.
१९९०मध्ये त्यांनी एएसए ब्राऊन या स्वीसस्विस स्वीडीशस्वीडिश कंपनीत काम केले. येथील त्यांचे योगदान पाहून जॅक वेल्च यांचे लक्ष त्यांच्याकडे वेधले गेले अणि १९९४मध्ये पेप्सिको कंपनीच्या तसेच जनरल इलेट्रिक या दोन्ही कंपन्यांकडून त्यांना सीईओ पदासाठीचे प्रस्ताव आले.इंद्रा इंदिरा नूयी यांनी पेप्सिको या शीतपेयांची कंपनी स्वीकारली.<ref>इंंद्रा नूयी जीवन चरित्र लेखिका अन्नपूर्णा, अनुवाद ढापरे प्रसाद,मिरर प्रकाशन,२०१४</ref>
==लक्षणीय कारकीर्द==
इंद्राइंदिरा नूयी यांनी वयाच्या ४४ व्या वर्षी पेप्सिकोच्या ज्येष्ठवरिष्ठ उपाध्यक्षा म्हणून कार्यभार सांभाळलासांभाळायला सुरुवात केली.ईओ कार्यकारी अधिकारी एन्रिको रोजर यांच्यासह त्यांनी काम केले. त्यांचा विभाग काॅर्पोरेट स्ट्रॅटेजी ॲन्ड डेव्हलपमेंट हा होता.त्यावेळी गगनाला भिडलेला कंपनीचा रेस्टाॅरंट व्यवसाय अचानक ढासळू का लागला? यावर त्यांनी काम केले.इंद्राइंदिरा आणि ऐन्रिको यांनी पेप्सिकोच्या पूर्ण कार्यप्रणालीचा अभ्यास केला व तर्कशुद्ध निर्णय घेतले. या सर्व विभागाची पुनर्रचना करण्यात इंद्राइंदिरा यांनी जबाबदारीची भूमिका बजावली.१९९७ च्या पेप्सिकोच्या फास्ट फूड चेन यंत्रणेतील बदल,१९९८ च्या ट्राॅपिकाना कंपनीची खरेदी आणि २००१ मधील क्वॅकर ओटची खरेदी हे त्यांचे काही महत्वाचे निर्णय ठरले.<ref>इंंद्रा नूयी जीवन चरित्र लेखिका अन्नपूर्णा, अनुवाद ढापरे प्रसाद,मिरर प्रकाशन,</ref>
==अन्य दायित्व==
इंदिरा नूयी ह्या मोटोरोलामधील संचालक मंडळ सदस्य, आंतरराट्रीय बचाव मंडळ सदस्य, लिंकन सेंटर फाॅर परफाॅमिंग आर्ट न्यूयाॅर्कच्या सदस्य, प्लॅनेट फायनान्स, आणि ग्रिनीचग्रीनिच ब्रेस्ट कॅन्सर अलायन्स तसेचव इसेनहाॅवरआयसेनहाॅवर या आशियाई शिष्यवृत्ती संस्थेच्यासंस्थांच्या सदस्य तसेच फेडरल रिझर्व बँकेच्या त्या संचालक मंडळावर आहेत.
==भारतीय आस्था==
इंंद्राइंंदिरा यानूयी आताया परदेशी नागरिक झाल्या असल्या तरी त्यांंचे भारतीय बंंध टिकून आहेत. भारतातील शेतकी क्षेत्रासाठीही त्यांंनी विशेष कार्य केले आहे. दैनंंदिन जीवनातही भारतीय परंंपरांंचे पालन त्या करतात असे दिसते.
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
{{DEFAULTSORT:नूयी, इंद्राइंदिरा}}
[[वर्ग:भारतीय उद्योगिनी]]
[[वर्ग:तमिळ भाषक उद्योगपती]]
| 