"हिंदी मराठी उच्चार" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो Pywikibot 3.0-dev |
No edit summary |
||
ओळ ३:
हिंदी आणि मराठी या दोन भाषा देवनागरी लिपीतच लिहिल्या जात असल्या तरी कधीकधी त्या लिपीत लिहिलेल्या शब्दांच्या मराठी उच्चारांपेक्षा हिंदी शब्दोच्चार वेगळे असतात. सुट्या व्यंजनाचा हिंदी उच्चार अकारान्त ते आकारान्त यांच्या दरम्यानचा, पण आकारान्ताकडे झुकणारा असा होतो. अ, क, ख, ग, घ हे उच्चार अनुक्रमे आ, का, खा, गा, घा असे ऐकू येतात. त्यामुळे सा रे ग म प ही अक्षरे हिंदी उच्चारात सा रे गा मा पा अशी होतात. दाक्षिणात्य तर, राम, मंत्र, योग हे शब्द अनुक्रमे रामा, मंत्रा आणि योगा असे उच्चारतात. या भाषांत अन्त्याक्षर हलन्त असलेले अनेक शब्द आहेत, त्यामुळे राम्, मंत्ऱ्, योग् असे न लिहिले गेल्यामुळे ते अन्त्याक्षरी स्वराचा दीर्घ उच्चार करतात.
* तीन किंवा अधिक अक्षरे असलेल्या शब्दात
* मराठीत शब्दातला अंत्य अकार हलन्त उच्चारतात, आणि उपान्त्य स्वर दीर्घ. त्यामुळे, गवत हा शब्द गवऽत् असा, आणि विष, गुण, हित हे शब्द अनुक्रमे वीष,
* अंत्य अक्षरावर जर रफार असेल तर तसले शब्द हिंदीत कधीकधी रफार सोडवून उच्चारले जातात. उदा० पूर्ण, मुर्गा, फर्क यांचे उच्चारण पूरण, मुरगा, फरक असे होऊ शकते. मराठीतले उच्चार पूर्णऽ, कार्यऽ, अर्कऽ वगैरे.
* लागोपाठ दोन आ-कार आले की हिंदीत अनेकदा त्यातल्या पहिल्याचा अ-कार होतो. उदा० मालाड, सामान, चाचाजी हे शब्द मलाऽड्, समाऽन्,
* मराठीत जोडाक्षरानंतर किंवा ऋकारानंतर आलेल्या य किंवा ह चा पूर्ण उच्चार होतो. उदा० क्षत्रियऽ, सक्रियऽ, आग्रहऽ. मृगऽ, कृषऽ वगैरे. हिंदीत हलन्त उच्चार.
* हिंदीत ऐ, औ, ऋ, ऌ, आणि ज्ञचे उच्चार अनुक्रमे ॲइ, ऑव्, रि, लि आणि ग्य असे होतात. त्यामुळे कैफ, मौज. मृग, कॢप्ति, ज्ञान वगैरे शब्द अनुक्रमे कॅइफ़, मॉव्ज़, म्रिग्, क्लिप्ति आणि ग्यान् असे ऐकू येतात. मराठीत हेच शब्द कइफ़, मउज़, म्रुगऽ, कॢप्ती, द्न्यान् असे उच्चारतात. प्रत्यक्षात ऋ चा उच्चार रु आणि रि यांच्या दरम्यानचा आहे, आणि ऌचा लु आणि लि यांच्या मधला.
* शब्दात सुरुवातीला आलेले जोडाक्षर उच्चारणे अनेक हिंदीभाषकांना जड जाते. ते स्त्री, स्टेशन, स्कॉटलंड, स्पोर्ट्स आदि शब्द इस्त्री, इस्टेशन वा सटेशन. इस्कॉट्लंड. आणि इस्पोर्टस् वा सपोर्टस् असे उच्चारतात.
* हिंदीत झग्यातला झ आणि चमच्यातला च नाही. त्यामुळे मराठीतले माझे, त्याचे, असे लिहिलेले शब्द हिंदी माणूस, माझ्ये, त्याच्ये असे उच्चारील; मराठीतले उच्चार
* मराठीतला गोवे हिंदीत गोवा होतो आणि कोंकणीत गोंय(गोंऽय्).
* मराठीतले केलं, गेलं, मेलं (मराठी उच्चार अनुक्रमे केलऽ, गेलऽ, मेलऽ) हिंदीभाषक केलम्, गेलम्, मेलम् असे वाचेल.
* हंस/अंश मराठीत हऊंस/अऊंश तर हिंदीत हन्स, अन्श असे उच्चारतात. हिंदीत ब्राह्मण्, आह्वान् असे उच्चारले जाणारे शब्द मराठीत ब्राम्हऽण, आव्हान असे ऐकू येतात. हिंदीत च़, ज़्ह़, ळ, ख्र (ख् + र),
* मराठीतली पणजी पोर्तुगीजमध्ये पंजिम् होते, कोंकणीत पणजे; म्हापसे कोंकणीत म्हापशें आणि पोर्तुगीजमधे मापुसा (Mapuca), आणि मांडवी नदी कोंकणीत मांडवी न्हय, तर पोर्तुगीजमध्ये मंडोवी रिओ होते.
*
*
*
|