'''नूपुर''' हा [[भारत|भारतातील]] व विशेषतः [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पारंपरिक दागिना आहे. स्त्रियांचेस्त्रियांचा [[पाय|पायास]] बांधण्याचेबांधण्याचा एक आभूषण.हा पायातलापारंपरिक प्रसिद्ध अलंकारदागिना आहे. नुपूर म्हणजेनुपूरलाच चाळ असाही शब्द आहे. हे पुर्वीचाळ सोन्याचेसाधारणपणे करीतचांदीचे आताअसतात. चांदीचेपायाला किंवासोने पितळेचेलावायची रीत नसल्याने ही करतातकधीही सोन्याचे नसत. अलीकडेपायाला नर्तकीसोने स्त्रियाचलावायची परवानगी फक्त महाराण्यांना असे. लहान मुली आणि नर्तकी पायात चाळ बांधतात;असतात. पण प्राचीनएके काळी गरती स्त्रिया ही हा अलंकार वापरीत. सीतेच्या पायातही नुपूर होते. नुपूरहाअर्वाचीन नादस्त्रिया उत्त्पनपायांत करणारापैंजण असल्यचेबांधतात. गीतपैंजणाची गोविंदावरूनघुंगरे कळते.यातूनछोटी ध्वनीअसतात, निघावाती म्हणूनफारसा दानेआवाज टाकलेकरीत जातेनाहीत. तान्ही मुलेबाळे पायात वाळा बांधतात.<ref>भारतीय संस्कृती कोष खंड २</ref>
