"निल्स बोर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

नील्स हेनरिक डेव्हिड बोर (डॅनिश: [nils b̥oɐ̯ˀ] ७ ऑक्टोबर १८८५ - १८ नोव्हेंबर १९६२) हे एक डॅनिश भौतिकशास्त्रज्ञ होते. आण्वीय संरचना आणि पुंजभौतिकी सिद्धांत या विषयात त्यांनी मूलभूत योगदान दिले. त्याबद्दल १९२२ मध्ये त्यांना भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. बोर हे एक तत्त्वज्ञानी आणि वैज्ञानिक संशोधनाचे प्रवर्तक देखील होते.▼

बोरने कोपनहेगन विद्यापीठात इंस्टिट्यूट ऑफ थिअरेटिकल फिजिक्सची (आता तिला नील्स बोर इंस्टिट्यूट म्हटले जाते) स्थापना केली. तिथे हान्स क्रेमर्स, ऑस्कर क्लाइन, जॉर्ज द हेवेसी , वर्नर हायझेनबर्ग असे विद्यार्थी घडवले, आणि त्यांच्याबरोबर काम केले. झिर्कोनियम सारखे गुणधर्म असलेल्या नव्या मूलद्रव्याचे त्यांनी भाकीत केले. ते सिद्ध झाल्यावर त्याचे नाव ठेवले गेले हाफ्नीयम – हे नाव कोपेनहेगनच्या लॅटीन नावावर आधारले आहे, कारण तिथे त्याचा शोध लागला. खुद्द बोरच्या नावावर बोरियम या मूलद्रव्याची नोंद आहे.▼

१९३० च्या दशकात बोर नाझीवादाने पिडलेल्या शरणार्थींना मदत करत असत. नाझींनी डेन्मार्क व्यापल्यानंतर बोरची जर्मन अणुबाँब प्रकल्पाच्या प्रमुखपदी असलेल्या वर्नर हायझेनबर्गबरोबर भेट झाली होती. सप्टेंबर १९४३ मधे त्यांच्या कानी आले की जर्मन्स त्यांना अटक करण्याच्या विचारात आहेत, तेव्हा ते स्वीडनला पळून गेले. तेथून त्यांची रवानगी ब्रिटनला करण्यात आली. त्यांनी ब्रिटीश ट्यूब अँलॉइज न्युक्लिअर प्रोजेक्टमधे भाग घेतला, आणि पुढे त्यांचा समावेश मॅनहटन प्रोजेक्टला जाणाऱ्या ब्रिटीश चमूत झाला.▼

युद्ध संपल्यावर बोरने आण्विक ऊर्जेसंदर्भात आंतरराष्ट्रीय सहयोग व्हावा म्हणून प्रयत्न केले. CERN च्या आणि RisՓ डॅनीश अटॉमिक एनर्जी कमीशनच्या संशोधन संस्थेच्या स्थापनेमधे त्यांचा सहभाग होता. नॉर्डिक इंस्टिट्यूट ऑफ थिअरेटिकल फिजिक्सचा १९५७ साली ते पहिले चेअरमन बनले.▼