"नर्मदा परिक्रमा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

नर्मदा परिक्रमेबद्दलदेखील लोकांना पुरेशी माहिती असते, पण उत्तरावाहिनी नर्मदा परिक्रमेबद्दल फारच जुजबी माहिती सापडते. तिलकवाडा (गुजरात) येथे नर्मदा नदी उत्तरावाहिनी होते आणि पुढे रामपुरापर्यंत ती उत्तरावाहिनी राहते आणि नंतर तिचा प्रवाह पूर्ववत होतो. तिलकवाडा-रामपुरा-तिलकवाडा या २१ किलोमीटरच्या टप्प्यावर नर्मदेच्या तीरावरून केल्या जाणाऱ्यायाजाणार्‍या परिक्रमेला उत्तरावाहिनी नर्मदापरिक्रमा म्हणतात. ज्यांना संपूर्ण परिक्रमा करणे शक्य नाही असे भाविक उत्तरावाहिनी प्रदक्षिणा करतात. यातिलकवाडा २१ते किलोमीटररामपुरा प्रदक्षिणेचीया साद्यंतपरिसरात माहितीफक्त प्रा.चैत्र क्षितिजमहिन्यात पाटुकलेही यांनीउत्तरवाहिनी लिहिलेल्यापरिक्रमा ’उत्तरावाहिनीकेली नर्मदा परिक्रमा” या पुस्तकात मिळतेजाते. येथेजो भौगोलिककुणी माहितीचीहीचैत्र जोडमहिन्यात देण्यात आली आहे.उत्तरवाहिनी नर्मदा नदीची कहाणी, इतिहास, उत्तरावाहिनी परिक्रमा म्हणजे नेमके कायकरेल, उत्तरत्याला आणि दक्षिण तटावरील वाटचाल, दत्त संप्रदाय आणिसंपूर्ण नर्मदा परिक्रमा, परिक्रमेच्याकेल्याचे वाटेवरीलपुण्य तीर्थक्षेत्रेमिळेल, जवळीलअसे तीर्थक्षेत्रेनर्मदा आदीपुराणामध्ये विषयांचीव सविस्तरस्कंद माहितीपुराणामध्ये याम्हटले पुस्तकात मिळतेआहे.

* एका वारकऱ्याचीवारकर्‍याची नर्मदा परिक्रमा (नमामि देवि नर्मदे) - चंद्रकांत माधवराव पवार