"दिनकर बळवंत देवधर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

नूतनदेवधर मराठीपुण्यातील विद्यालयनूतन हीमराठी देवधरांचीविद्यालयात शाळाशिकले. १९०६ मध्ये (वयाचे १४वे वर्ष) त्यांनी कँपमधील एका शाळेविरुद्ध शतक काढले. दोन वर्षांतच शालेय संघाचे नायकपद त्यांच्याकडे आले. शालेय शिक्षणानंतर ते फर्ग्युसन कॉलेजात दाखल झाले.

युरोपिअन क्लब ही पुण्यातील पहिली क्रिकेटोत्तेजक सभा. त्यानंतर आली यंग मेन्स क्रिकेट क्लब. (वाय एम सी सी). आधी तपस्वी क्लब, आगाशे क्लब अशी नावे असणाऱ्या एका क्लबाचे नाव १९०० मध्ये दी पूना यंग क्रिकेटर्स क्लब (पी वाय सी) असे ठेवले गेले आणि पुढे ही संस्था फुलली. १९२५ मध्ये ती पी वाय सी हिंदू जिमखाना बनली. वयाच्या १४ व्या१४व्या वर्षापासून ६४ व्या वर्षापर्यंत देवधर पी वाय सी कडून खेळले !.

तिरंगी स्पर्धेत १९१२ मध्ये मुस्लिम संघ उतरला आणि स्पर्धा आता चौरंगी झाली. १९३० ते ३३ हा अपवाद वगळता (स्वदेशी आणि असहकार चळवळ) १९३६ पर्यंत ही स्पर्धा चालू राहिली. १९३७ मध्ये तीत दी रेस्ट (इतरेजन - ख्रिस्तावख्रिस्त्री, आंग्ल-भारतीय, ज्यू) या संघाचीसंघांची भर पडली आणि १९४२ चा अपवाद वगळता १९४५ पर्यंत हे सामने चालले. जातीय वैमनस्यास कारणीभूत होत असल्यावरून १९४६ पासून ही स्पर्धा बंद करण्यात आली.

१९११ मध्ये देवधर पहिला प्रथमश्रेणी सामना खेळले. पार्शी संघाविरुद्ध. याच वर्षी भारताचा पहिला संघ परदेश दौऱ्यावर गेला होता, पंचम जॉर्ज इंग्लंडचे बादशहा झाले होते आणि विजय मर्चंट आणि लाला अमरनाथांचा जन्म झाला होता. १९१२ मध्ये बी ए च्या अभ्यासामुळे देवधर क्रिकेटपासून दूर राहिले. १९१३ मध्ये चुनीलाल मेहतांच्या नेतृत्वाखालील हिंदू संघाने प्रथमच युरोपिअन संघाला नमविले, त्या हिंदू संघात देवधरांचा समावेश होता. नंतर १९२९ पर्यंत सतत ते तिरंगी सामन्यांमध्ये खेळले. त्या काळातील हे एवढेच प्रथमश्रेणीचे सामने !होते. त्यातही बाद पद्धत असल्याने संघ पहिल्याच सामन्यात गारद झाल्यास पुढची संधी पुढच्या वर्षीच !मिळे.

१९३२ मध्ये पोरबंदरच्या महाराजांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संघ इंग्लंड दौर्याववर गेला होता. या संघात खेळाडू म्हणूनच नव्हे तर अगदी कर्णधार म्हणूनदेखील देवधर सर्वथैवीसर्वथैव पात्र असताना त्यांना डावलण्यात आले होते. चाळीस हे त्यांचे वय ही सबब पुढे करण्यात आली असली तरी राजकारण वेगळेच होते. याच संघातील जमशेटजींचे वय चाळीसच्या आसपास होते आणि सी के नायडू ३७ वर्षांचे होते. महाराज आणि देवधरांचे संबंध सलोख्याचे होते आणि महाराजांच्या माघारी कर्णधारपद देवधरांकडेच जाईल याची पुरेपूर जाण असल्याने अतिमहत्त्वाकांक्षी सी के नायडूंनी डीमेलो (मंडळाचे तत्कालीन अध्यक्ष, बडे प्रस्थ, लाला अमरनाथांवरील फ्लॅशमध्ये यांच्या काही करणींचा उल्लेख यापूर्वी आलेला आहे) यांना हाताशी धरून देवधरांना वगळले होते !