"दादोबा पांडुरंग तर्खडकर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १:
{{विस्तार}}
'''दादोबा पांडुरंग तर्खडकर''' (तथा '''दादोबा पांडुरंग''') ([[९ मे]], [[इ.स. १८१४|१८१४]] - [[१७ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १८८२|१८८२]]) हे [[मराठी भाषा|मराठी]] [[व्याकरण|व्याकरणकार]], [[लेखक|लेखक]] आणि [[समाजसुधारक|समाजसुधारक]] होते. तसेच ते [[मानवधर्मसभा|मानवधर्मसभा]] आणि [[परमहंससभा|परमहंससभा]] ह्या समाजसुधारणेसाठी प्रयत्‍न करणाऱ्या संस्थांचे संस्थापक सदस्य होते. त्यांचे इ.स. १८४६सालापर्यंतचे आत्मचरित्र हे मराठी आत्मचरित्रात्मक वाङ्मयात महत्त्वाचे आत्मचरित्र मानण्यात येते. हे आत्मचरित्र १९४७मध्ये [[अ.का. प्रियोळकर]] यांनी संपादित करून पुन:प्रकाशित केले. अव्वल इंग्रजीतील जवळजवळ एकमेव आत्मचरित्र म्हणून दादोबांच्या आत्मचरित्राचे महत्त्व आहेच. तथापि त्यांच्या काळातील धार्मिक, सामाजिक, शैक्षणिक आणि राजकीय स्थितीचे त्यात पडलेले प्रतिबिंबही अभ्यासकांच्या दृष्टीने मोलाचे आहे. स्वतः दादोबांचे जीवन अशा काही चळवळींशी वेगवेगळ्या प्रकारे निगडित झालेले असले, तरी त्यांच्या आत्मचरित्रातून त्या चळवळींबरोबरच दादोबांचे व्यक्तिमत्त्वही स्पष्टपणे प्रत्ययास येते. साधी भाषाशैली आणि प्रांजळ निवेदन ही ह्या आत्मचरित्राची काही उल्लेखनीय वैशिष्ट्ये आहेत.
 
==कौटुंबिक माहिती==
ओळ १५:
 
दादोबांच्या मृत्यूपर्यंत [[महाराष्ट्र भाषेचे व्याकरण|महाराष्ट्र भाषेच्या व्याकरणाच्या़]] ७ आवृत्त्या प्रकाशित झाल्या. १८७९च्या सातव्या आवृत्तीपर्यंत दादोबा आपल्या व्याकरणात सुधारणा करत राहिले. १८८१ साली दादोबांनी [[मोठ्या महाराष्ट्र व्याकरणाची पूरणिका|मोठ्या महाराष्ट्र व्याकरणाची पूरणिका]] हा ग्रंथ प्रकाशित केला. ह्या ग्रंथात आपल्या मोठ्या व्याकरणात समाविष्ट करता न आलेली मराठी भाषेविषयीची निरीक्षणे त्यांनी संकलित केली आहेत.
 
दादोजींचे मराठी व्याकरणविषयक कार्य अग्रेसर महत्त्वाचे असून त्यायोगे मराठी गद्याला प्रमाणरूप प्राप्त झाले असल्याने ‘मराठी भाषेचे पाणिनी’ हे रास्त बिरुद त्यांना लावले जाते.
 
== दादोबा पांडुरंग यांचे प्रकाशित साहित्य ==
Line ३९ ⟶ ४१:
|१८५७
|-
|मराठी लघु व्याकरण
|मोरोपंतांची केकावली : यशोदापांडुरंगी टीका
|शालोपयोगी व्याकरण
|टीका
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८६५
|-
|आत्मचरित्र
|आत्मचरित्र
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८४६
|-
|मराठी नकाशांचे पुस्तक
|नकाशासंग्रह
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८३६
|-
|इंग्रजी व्याकरणाची पूर्वपीठिका
|वैचारिक
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८६०
|-
|शिशुबोध
|वैचारिक
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८८४
|-
|धर्मविवेचन
|वैचारिक
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८६८
|-
|अ हिंदू जंटलमन्स रिफ्लेक्शन्स रिस्पेक्टिंग द वर्क्स ऑफ एमान्युएल स्वीडनबॉर्ग
|वैचारिक (इंग्रजी)
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८७८
|-
|मोठ्या महाराष्ट्र व्याकरणाची पूरणिका
|व्याकरण
|दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
|१८८१
|-
|}