"गीती (वृत्त)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो added Category:वृत्त using HotCat |
No edit summary |
||
ओळ १:
[[वृत्त]] हे कवितारचनेचे एक प्रमाण आहे.आर्या आणि गीती
मोरोपंतानी 'गीती' ह्या वृत्ताचा मराठीत फारच प्रचार केला; तिलाच आर्या म्हणण्याचा प्रघात पडला आहे; परंतु मुळात दोहोत फरक आहे. खऱ्या आर्येत १२,१८ व १२,१५ ह्या क्रमाने चरणातील मात्रा असतात. तर गीती मध्ये १२, १८ अशा मात्रांचे चरण असतात."<ref name="मोरेश्वर_सखाराम_मोने" >{{संकेतस्थळ स्रोत| दुवा = http://www.manogat.com/node/16408| शीर्षक = गीती आणि आर्या..... | भाषा = मराठी| लेखक = द्वारा प्रेषक: जोशी श्रीकांत धुं. (शुक्र., २४/०४/२००९ - १४:०५) आणि प्रेषक:चैतन्य दिक्षीत चर्चा| प्रकाशक =मनोगत संकेतस्थळचर्चेत जसे वाचले |ॲक्सेसदिनांक =मराठी विश्वकोशावरील गाहा सत्तसई -ग.वा. तगारे यांचा लेख दिनांक १० सप्टेंबर २०१३ भाप्रवे सायंकाळी ६ वाजता}}</ref>▼
▲मोरोपंतानी 'गीती' ह्या वृत्ताचा मराठीत फारच
ती तातास म्हणे कच, गुरुभक्त साधू कुलीन कार्यकर▼
यस्या: प्रथमे पादे द्वादश मात्रास्तथा तृतीयेऽपि । (पहिल्या आणि
मो.स. मोने यांनी उद्‌धृत केलेली मोरोपंतांची एक आर्या पुढील प्रमाणे-
परी त्यास सोडिले जळ, जळ सोडूं मजही आर्यकर /▼
ती तातास म्हणे कच, (१२ मात्रा)<br />
जळ सोडूं मजही आर्यकर ॥ (१५ मात्रा)
==गीती वृत्त==▼
शल्य म्हणे राधेया, जेव्हा स्मरोनी कर्मांतें▼
मोरोपंतांची एक गीती -
अर्जुन तीव्र शरांनी, समरी भेदील सर्व मर्मांतें▼
जेव्हा तुझिया स्मरोनि कर्मांतें (१८ मात्रा)<br />
अर्जुन तीव्र शरांनी,(१२ मात्रा)<br />
▲==आर्या वृत्त लक्षण==
▲यस्या: प्रथमे पादे द्वादश मात्रास्तथा तृतीयेऽपि । (पहिल्या आणि तिसर्‍या चरणात १२ मात्रा)
▲अष्टादश द्वितीये, चतुर्थके पञ्चदश सार्या ॥ (दुसर्‍यात १८, चौथ्यात १५ )
▲==गीती वृत्त==
▲(आर्येच्या पूर्वार्धासारखाच जिचा दुसरा भाग असतो, ती गीती. म्हणजेच, १२-१८, १२-१८ हे गीतीचे लक्षण )
आर्योत्तरार्धतुल्यं प्रथमार्धमपि प्रयुक्तं चेत्▼
आर्योत्तरार्धतुल्यं (१२ मात्रा)<br />
प्रकाशयन्ते महाकवयः ॥(१५ मात्रा)
आर्येच्या उत्तरार्धासारखाच जिचा पूर्वार्ध असतो, तिला महाकवी उपगीती असे म्हणतात. अर्थात्, १२-१५, १२-१५ हे उपगीतीचे लक्षण आहे.▼
▲छन्दसि ताम् 'उपगीतिं'प्रकाशयन्ते महाकवयः ।
▲===उपगीती लक्षण===
▲आर्येच्या उत्तरार्धासारखाच जिचा पूर्वार्ध असतो, तिला महाकवी उपगीती असे म्हणतात. अर्थात्, १२-१५, १२-१५ हे उपगीतीचे लक्षण
==संदर्भ यादी==
({{संदर्भयादी}}
| |||