भारत राष्ट्रीय क्रिकेट संघ
भारतीय क्रिकेट संघ कसोटी खेळणाऱ्या संघापैकी आहे. भारताचा पहिला अधिकृत कसोटी सामना जून २५, १९३२ रोजी सुरू झाला. भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ (बोर्ड ऑफ कंट्रोल फॉर क्रिकेट इन इंडिया) ही भारतीय क्रिकेटची प्रशासकीय संघटना आहे. क्रिकेट भारतातील सर्वाधिक लोकप्रिय खेळ आहे.
| भारत | |
|---|---|
 {{{चित्र_शीर्षक}}} | |
| टोपण नाव | मेन ईन ब्ल्यू, टिम इंडिया, भारत आर्मी |
| प्रशासकीय संस्था | {{{प्रशासकीय_संस्था}}} |
| कर्णधार | रोहित शर्मा,हार्दिक पंड्या,शिखर धवन |
| मुख्य प्रशिक्षक | {{{मुख्य_प्रशिक्षक}}} |
| आयसीसी दर्जा | संपूर्ण सदस्य (१९३२ पासून) |
| आयसीसी सदस्य वर्ष | इ.स. १९२६ |
| सद्य कसोटी गुणवत्ता | २ रे |
| सद्य एकदिवससीय गुणवत्ता | ३रे |
| सद्य ट्वेंटी२० गुणवत्ता | १ रे |
| पहिली कसोटी |
 इंग्लंड विरुद्ध २५-२८ जून १९३२ रोजी लॉर्ड्स, लंडन येथे. |
| अलीकडील कसोटी |
इंग्लंड विरुद्ध १-५ जुलै २०२२ रोजी एजबॅस्टन क्रिकेट मैदान,बर्मिंगहॅम येथे. |
| एकूण कसोटी |
५६३ वि/प : १६८/१७४ (२२२ अनिर्णित, १ बरोबरीत) |
| एकूण कसोटी सद्य वर्ष |
५ वि/प : २/३ (० अनिर्णित) |
| पहिला एकदिवसीय सामना |
इंग्लंड विरुद्ध १३ जुलै १९७४ रोजी हेडिंग्ले क्रिकेट मैदान, लीड्स येथे. |
| अलीकडील एकदिवसीय सामना |
 न्यूझीलंड विरुद्ध ३० नोव्हेंबर २०२२ रोजी हॅगले ओव्हल, येथे. |
| एकूण एकदिवसीय सामने |
१०१७ वि/प : ५३१/४३४ (९ बरोबरीत, ४३ बेनिकाली) |
| एकूण एकदिवसीय सामने सद्य वर्ष |
२१ वि/प : १३/६ (० बरोबरीत, २ बेनिकाली) |
| पहिला ट्वेंटी२० सामना |
 दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध १ डिसेंबर २००६ रोजी वॉन्डरर्स स्टेडियम, जोहान्सबर्ग येथे. |
| अलीकडील ट्वेंटी२० सामना |
न्यूझीलंड विरुद्ध २२ नोव्हेंबर २०२२ रोजी , मॅकलीन पार्क,नेपियर येथे. |
| एकूण ट्वेंटी२० सामने |
१९४ वि/प : १२३/६१ (४ बरोबरीत, ६ बेनिकाली) |
| एकूण ट्वेंटी२० सामने सद्य वर्ष |
४१ वि/प : २८/१०(१ बरोबरीत, २ बेनिकाली) |
| विश्वचषक कामगीरी | १ला विश्वचषक १९७५ साली, एकूण ११ विश्वचषकांमध्ये सहभाग. |
| सर्वोत्कृष्ट कामगीरी | विजेते (१९८३, २०११) |
| शेवटचा बदल {{{asofdate}}} | |
इतिहास संपादन
१७२१ मध्ये भारतात पहिला क्रिकेट सामना खेळला गेल्याची नोंद आहे. ब्रिटिशांसोबत हा खेळ भारतात आला. १८४८ मध्ये मुंबईच्या पारसी लोकांनी स्थापलेला ओरिएंटल क्रिकेट क्लब हा भारतातील भारतीयांनी स्थापलेला पहिला क्लब आहे. एकोणिसाव्या शतकाच्या सुरुवातीस काही भारतीय इंग्लडमध्ये क्रिकेट खेळण्यास गेले. त्यांपैकी रणजीत सिंग व दुलिप सिंग हे लोकप्रिय खेळाडू होते. ह्या दोघांच्या नावाने भारताच्या दोन महत्त्वाच्या राष्ट्रीय स्पर्धा खेळविण्यात येतात. सन १९२६ मध्ये भारताला इंपिरियल क्रिकेट संघात सामिल करण्यात आले. १९३२ मध्ये भारताने पहिला कसोटी सामना इंग्लंड क्रिकेट विरुद्ध खेळला. ह्या सामन्यात भारताचे कर्णधार महान फलंदाज सी.के. नायडू होते. स्वातंत्र्यानंतर भारताने पहिला सामना ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट विरुद्ध १९४८ मध्ये खेळला. भारताने सर्वप्रथम कसोटी सामन्यात विजय १९५२ मध्ये इंग्लंड विरुद्ध मिळवला. १९५२ मध्येच भारताने सर्वप्रथम कसोटी मालिका जिंकली (पाकिस्तान विरुद्ध).भारताचा कर्णधार २०१६ मध्ये विराट कोहली झाला .
महत्त्वाच्या स्पर्धा संपादन
भारतातील महत्त्वाच्या राष्ट्रीय क्रिकेट स्पर्धा
आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील कामगिरी संपादन
- एदिसा = एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय सामने
- टी२०आं. = टी२० आंतरराष्ट्रीय सामने
- क.आं.सा. = कसोटी आंतरराष्ट्रीय सामने
| आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमधील भारताची कामगिरी | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| सामने | विजय | पराभव | अनिर्णित | बरोबरी | बेनिकाली | पहिला सामना | |
| कसोट्या[१] | ५६३ | १६८ | १७४ | २२२ | १ | – | २५ जून १९३२ |
| एदिसा[२] | १०१६ | ५३१ | ४३४ | - | ९ | ४२ | १३ जुलै १९७४ |
| टी२०आं.[३] | १९४ | १२३ | ६१ | – | ६ | ४ | १ डिसेंबर २००६ |
आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमधील कामगिरी संपादन
| क्रिकेट विश्वचषक | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
 १९७५ |
पहिली फेरी | 6/8 | 3 | 1 | 2 | 0 | 0 | |
| १९७९ |
पहिली फेरी | 7/8 | 3 | 0 | 3 | 0 | 0 | |
| १९८३ |
विजेता | 1/8 | 8 | 6 | 2 | 0 | 0 | |
  १९८७ |
तिसरे | 3/8 | 7 | 5 | 2 | 0 | 0 | |
  १९९२ |
पहिली फेरी | 7/9 | 8 | 2 | 5 | 0 | 1 | |
 १९९६ |
तिसरे | 3/12 | 7 | 4 | 3 | 0 | 0 | |
    १९९९ |
दुसरी फेरी (सुपर सिक्स) | 6/12 | 8 | 4 | 4 | 0 | 0 | |
   २००३ |
उपविजेता | 2/14 | 11 | 9 | 2 | 0 | 0 | |
 २००७ |
पहिली फेरी | 10/16 | 3 | 1 | 2 | 0 | 0 | |
 २०११ |
विजेता | 1/14 | 9 | 7 | 1 | 1 | 0 | |
| २०१५ |
उपांत्य फेरी | – | – | – | – | – | – | |
| २०१९ |
उपांत्य फेरी | ३/१० | १० | ७ | २ | – | १ | |
| २०२३ |
- | - | - | - | - | - | - | |
 २०२७ |
- | - | - | - | - | – | - | |
| २०३१ |
- | - | - | - | - | - | - | |
| एकूण | १२/१२ | २ अजिंक्यपदे | ६७ | ३९ | २६ | १ | १ | |
| चॅम्पियन्स ट्रॉफी | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
| १९९८ |
उपांत्य फेरी | - | - | - | - | - | - | |
| २००० |
उपविजेता | - | - | - | - | - | - | |
| २००२ |
विजेता | - | - | - | - | - | - | |
| २००४ |
साखळी फेरी | - | - | - | - | - | - | |
| २००६ |
साखळी फेरी | - | - | - | - | - | - | |
| २००९ |
साखळी फेरी | - | - | - | - | - | - | |
| २०१३ |
विजेता | - | - | - | - | - | - | |
| २०१७ |
उपविजेता | - | - | - | - | - | - | |
| एकूण | ०७/०७ | २ अजिंक्यपदे | - | - | - | - | - | |
|}
| आय.सी.सी. वर्ल्ड ट्वेंटी२० | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
| २००७ |
विजेता | - | - | - | - | - | - | |
| २००९ |
सुपर ८ | - | - | - | - | - | - | |
| २०१० |
सुपर ८ | - | - | - | - | - | - | |
| २०१२ |
सुपर ८ | - | - | - | - | - | - | |
| २०१४ |
उपविजेता | - | - | - | - | - | - | |
| २०१६ |
उपांत्य फेरी | - | - | - | - | - | - | |
  २०२१ |
सुपर १२ | - | - | - | - | - | - | |
| २०२२ |
? | - | - | - | - | - | - | |
 २०२४ |
? | - | - | - | - | - | - | |
| २०२६ |
? | - | - | - | - | - | - | |
| २०२८ |
? | - | - | - | - | - | - | |
 २०३० |
? | - | - | - | - | - | - | |
| आय.सी.सी विश्व कसोटी अजिंक्यपद स्पर्धा | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
| स्थान बदलते<bɾ>(अंतिम सामना: )<bɾ>२०१९-२१ |
? | - | - | - | - | - | - | |
| आयसीसी विश्वचषक सुपर लीग | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
| २०२०-२२ | ? | - | - | - | - | - | - | |
| आशिया चषक | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| वर्ष | फेरी | स्थान | सामने | विजय | पराभव | बरोबऱ्या | बेनिकाली | |
| १९८४ |
विजेता | १/३ | २ | २ | 0 | 0 | 0 | |
| १९८६ |
सहभाग नाही | - | - | - | - | - | - | |
| १९८८ |
विजेता | १/४ | ३ | २ | १ | - | - | |
| १९९०-९१ |
विजेता | १/३ | २ | १ | १ | 0 | 0 | |
| १९९५ |
विजेता | १/४ | ३ | २ | १ | 0 | 0 | |
| १९९७ |
उपविजेता | २/४ | ३ | १ | १ | 0 | १ | |
| २००० |
साखळी फेरी | ३/४ | ३ | १ | २ | 0 | 0 | |
| २००४ |
उपविजेता | २/६ | ? | ? | ? | ? | ? | |
| २००८ |
उपविजेता | २/६ | ? | ? | ? | ? | ? | |
| २०१० |
विजेता | १/४ | ? | ? | ? | ? | ? | |
| २०१२ |
साखळी फेरी | ३/४ | ३ | २ | १ | 0 | 0 | |
| २०१४ |
साखळी फेरी | ३/५ | ४ | २ | २ | 0 | 0 | |
| २०१६ |
विजेता | १/५ | ५ | ५ | 0 | 0 | 0 | |
| २०१८ |
विजेता | १/६ | ६ | ५ | 0 | १ | 0 | |
| २०२० |
- | - | - | - | - | - | ||
कसोटी मैदान संपादन
विक्रम संपादन
सचिन तेंडुलकरच्या नावावर सर्वात जास्त विक्रम आहेत. सर्वात जास्त एकदिवसीय सामने व कसोटी सामने खेळण्याचा विक्रम त्याच्या नावावर आहे. ह्या शिवाय एकदिवसीय सामने व कसोटी सामन्यात सर्वात जास्त शतके ठोकण्याचा विक्रम सुद्धा त्याच्या नावावर आहे. कसोटी सामन्यातील सर्वोच्च धावसंख्येचा विक्रम विरेंद्र सेहवागच्या(३०९ धावा) नावावर आहे. विरेंद्र सेहवाग हा एकमेव भारतीय क्रिकेटपटु आहे ज्याने त्रिशतक झळकावले आहे. कसोटी सामन्यात संघाची सर्वात जास्त धाव संख्या ७०५ (वि. ऑस्ट्रेलिया) तर एकदिवसीय सामन्यातील सर्वोच्च धाव संख्या ४१३ ( वि.बर्म्युडा) आहे.
भारताच्या अनिल कुंबळे ने एकाच डावात १० विकेट (वि. पाकिस्तान)घेण्याचा विक्रम केलेला आहे, ह्या शिवाय ५०० कसोटी बळी घेणारा तो पहिलाच भारतीय गोलंदाज आहे.
हेसुद्धा पहा संपादन
संदर्भ संपादन
- ^ "Test results summary". Cricinfo. 20 November 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "ODI results summary". Cricinfo. 25 April 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "T20I results summary". Cricinfo. 25 April 2012 रोजी पाहिले.
बाह्य दुवे संपादन
| भारत च्या राष्ट्रीय क्रिकेट स्पर्धा
|
|---|
|
इराणी करंडक · चॅलेंजर करंडक · दुलीप करंडक · रणजी करंडक · रणजी करंडक एकदिवसीय स्पर्धा · देवधर करंडक |