देवसेन (वाकाटक राजा)
देवसेन ( इ.स.४५० - इ.स. ४७५ ) वाकाटक घराण्याच्या वत्सगुल्मा शाखेचा राजा होता. त्याच्या पश्चात त्याचा मुलगा हरिसेन याने राज्य सांभाळले आणि अजिंठा लेण्यांच्या संरक्षणासाठी हरिषेणचे काम उल्लेखनीय होते. त्यांची मुलगी विष्णूकुंडिन सम्राट माधववर्मन द्वितीय जनश्रय यांच्याशी विवाहबद्ध होती. [१]
| देवसेन | |
|---|---|
| वाकाटक राजघराणे | |
| राज्य कारकीर्द | c. ४५० – c. ४७५ इ.स. |
| उत्तराधिकारी | हरिसेन |
| House | वाकाटक राजघराणे |
| वाकाटक राजवंश २५०-५०० इ.स. | |
| |
| विंध्यशक्ती | (२५०–२७०) |
| प्रवरासेन पहिला | (२७०–३३०) |
| प्रवरापुर – नंदीवर्धन शाखा | |
| रुद्रसेन | (३३०-३५५) |
| पहिला पृथ्वीसेन | (३५५–३८०) |
| रुद्रसेन दुसरा | (३८०–३८५) |
| प्रभावतीगुप्त (रीजेन्ट) | (३८५-४०५) |
| दिवाकरसेन | (३८५–४००) |
| दामोदरसेन | (४००–४४०) |
| नरेंद्रसेन | (४४०-४६०) |
| पृथ्वीसेन दुसरा | (४६०–४८०) |
| वत्सगुल्मा शाखा | |
| सर्वसेन | (३३०-३५५) |
| विंध्यसेन | (३५५–४००) |
| प्रवरसेन दुसरा | (४००–४१५) |
| अज्ञात | (४१५–४५०) |
| देवसेन | (४५०-४७५) |
| हरिसेन | (४७५–५००) |
अजिंठा येथील लेणी क्र १६, हरिसेनेचे मंत्री वरहादेवाला त्याचे संरक्षक असल्याचे श्रेय देतो आणि हरीसेनच्या वंशावळी तसेच वराहदेव आणि त्याचे वडील हस्तीभोज यांचे वर्णन नोंदवते. वराहदेवाने आपल्या राजाची सेवा केली तशी हस्तीभोजाने देवसेनेची सेवा केली. हस्तिभोजाला राज्यकारभाराची जबाबदारी सोपवून देवसेनने सुख मिळविण्याच्या प्रयत्नात स्वतःला समाधानी केले. [१]
हिस्से-बोराळा शिलालेखात लिहिले आहे कि सुदर्शना नावाची एक टाकी स्वमिल्लदेव नावाच्या अधिकाऱ्याने ने , देवसेनच्या आदेशावर निर्माण केली आहे. [१]
संदर्भ
संपादन- ^ a b c Singh, Upinder (2009). A history of ancient and early medieval India : from the Stone Age to the 12th century. New Delhi: Pearson Longman. pp. 484, 489. ISBN 978-81-317-1677-9. 16 August 2016 रोजी पाहिले.