आलेक्सांदर फोन हुंबोल्ट
आलेक्सांदर फोन हुंबोल्ट हे (१७६९-१८५९) जर्मन निसर्गतज्ज्ञ व भूगोल-संशोधक होते.
त्यांचा जन्म बर्लिन येथे तत्कालीन शाही परिवारात झाला.1799 ते 1804 दरम्यान हंबोल्ट यांनी अमेरिकेत मोठ्या प्रमाणात प्रवास केला आणि आधुनिक वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून प्रथमच त्यांचे अन्वेषण केले आणि त्यांचे वर्णन केले. त्यांचे या प्रवासाचे वर्णन 21 वर्षांपेक्षा जास्त काळाच्या खंडात लिहिले गेले आणि प्रकाशित केले गेले. अटलांटिक महासागराच्या काठावरील जमीन एकदा सामील झाली (दक्षिण अमेरिका आणि विशेषतः आफ्रिका). हंबोल्टने प्राचीन ग्रीक भाषेपासून कॉसमॉस या शब्दाचा पुन्हा उपयोग केला आणि कोसमोस या बहु-ग्रंथ ग्रंथात त्याला वैज्ञानिक ज्ञान आणि संस्कृतीच्या विविध शाखा एकत्रित करण्याचा प्रयत्न केला. या महत्त्वपूर्ण कार्यामुळे विश्वाची एक संवादात्मक संस्था म्हणून समग्र समज निर्माण झाली. [१ated] आपल्या प्रवासादरम्यान तयार केलेल्या निरीक्षणाच्या आधारे 1800 आणि पुन्हा 1831 मध्ये मानवी-प्रेरित हवामान बदलाच्या घटनेचे आणि कारणांचे वर्णन करणारे ते पहिले व्यक्ती होते.त्यांनी सात संकल्पना मांडल्या
१ पृथ्वीचा पृस्ठभाग हे मानवी निवासस्थान
२भूविज्ञान अभिक्षेत्रीय वितरणाचे शास्त्र
३ सामान्य भूगोल हाक प्रकृतीक भूगोल
४ भूगोल हा संबंधाचा अभ्यास
५ जागतिक घटकांचे आकलन म्हणजे भूगोल
६ घटना दृश्यांची भिन्नता
७ निसर्गाची एकात्मता
साहित्य / लेखन संपादन
- कॉसमॉस- १८४५ ते १८६२ मध्ये पाच खंडांत प्रकाशित .
- साइनलॅंड यावरील शोधग्रंथ १७८९ .
- निसर्ग दिग्दर्शन १८४७ .
- दोन्ही गोलार्धांच्या खडकांच्या विशिष्ट स्थितीवर भू-वैज्ञानिक लेख १८२३ .
- दक्षिण अमेरिकेच्या मूळ रहिवाश्यांबद्दल दोन खंडांत लेख .
- मेक्सिको व क्यूबा या देशांचे प्रादेशिक वर्णन.